انقلاب در اصلاح بینایی: جایگزینی ایمن و غیرجراحی لیزیک

مشکلات بینایی یکی از رایج‌ترین اختلالات در جهان هستند و میلیون‌ها نفر برای بهبود دید خود به عینک، لنز تماسی یا جراحی‌های اصلاح بینایی متکی هستند. جراحی‌هایی مانند لیزیک، با تغییر شکل قرنیه، توانسته‌اند به میلیون‌ها نفر بینایی بهتری ارائه دهند، اما این روش‌ها همواره با خطرات و هزینه‌های بالا همراه هستند. اخیراً دانشمندان موفق به توسعه روشی نوین شده‌اند که می‌تواند شکل قرنیه را بدون برش و بدون استفاده از لیزر اصلاح کند. این روش با استفاده از جریان الکتریکی کنترل‌شده، تغییرات دقیق در قرنیه ایجاد کرده و امکان اصلاح سریع و ایمن بینایی را فراهم می‌کند.

چرا به روش غیرجراحی نیاز داریم؟

روش‌های جراحی فعلی، از جمله لیزیک و PRK، به کاهش استحکام قرنیه و بروز عوارض جانبی مانند خشکی چشم یا عفونت منجر می‌شوند. علاوه بر این، هزینه‌های بالای این جراحی‌ها برای بسیاری از افراد مانع بزرگی است. بنابراین توسعه یک روش غیرتهاجمی که ایمن‌تر، سریع‌تر و ارزان‌تر باشد، می‌تواند تحولی بزرگ در درمان اختلالات بینایی ایجاد کند.

معرفی روش تغییر شکل الکترومکانیکی (EMR)

روش EMR با استفاده از جریان الکتریکی ملایم و کنترل‌شده، قرنیه را برای مدتی کوتاه قابل شکل‌دهی می‌کند. این فرآیند بدون نیاز به برش انجام می‌شود و سلول‌های زنده قرنیه حفظ می‌شوند.

در این روش، بافت قرنیه که حاوی کلاژن و مقدار زیادی آب است، تحت تأثیر جریان برق قرار می‌گیرد. این جریان باعث تغییر موقت pH و شل شدن پیوندهای یونی می‌شود. پس از بازگرداندن pH به حالت طبیعی، بافت قرنیه در شکل جدید تثبیت می‌شود.

نحوه انجام آزمایش‌ ها

محققان از لنزهای پلاتینیومی مخصوص به عنوان قالب استفاده کردند. این لنزها روی چشم خرگوش‌ها قرار گرفتند و در محلول نمکی مشابه اشک طبیعی غوطه‌ور بودند. با اعمال ولتاژ کم، تغییر دقیق pH ایجاد شد و قرنیه ظرف حدود یک دقیقه شکل لنز را به خود گرفت. این زمان مشابه جراحی لیزیک است، اما بدون برش، مراحل کمتر و تجهیزات ارزان‌تر انجام شد.

آزمایش‌ها روی ۱۲ چشم خرگوش انجام شد که ۱۰ مورد آنها شبیه چشم‌های نزدیک‌بین بودند. همه آزمایش‌ها با موفقیت انجام شد و چشم‌ها توانایی فوکوس دقیق نور را به دست آوردند. سلول‌های قرنیه زنده ماندند و هیچ آسیبی به ساختار کلاژن وارد نشد. این موفقیت نشان می‌دهد که EMR می‌تواند به عنوان یک روش ایمن و مؤثر برای اصلاح نزدیک‌بینی، دوربینی و آستیگماتیسم مورد استفاده قرار گیرد.

مزایای EMR نسبت به لیزیک

روش EMR نه تنها توانایی اصلاح شکل قرنیه را بدون جراحی دارد، بلکه بسیاری از محدودیت‌ها و عوارض روش‌های فعلی را کاهش می‌دهد. این تکنیک با حفظ سلول‌های قرنیه و ساختار کلاژن، می‌تواند ایمنی بیشتری فراهم کند و در عین حال فرآیند اصلاح بینایی سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر انجام شود.

• غیرتهاجمی بودن: بدون برش و جراحی انجام می‌شود.
• سرعت بالا: اصلاح بینایی در چند دقیقه انجام می‌شود.
• ایمنی بیشتر: حفظ سلول‌ها و ساختار کلاژن قرنیه.
• هزینه کمتر: نیاز به تجهیزات پیچیده و گران‌قیمت لیزر ندارد.
• پتانسیل برای درمان مشکلات دیگر: ممکن است بتواند برخی کدورت‌های شیمیایی قرنیه را نیز معکوس کند.

محدودیت‌ ها و مراحل بعدی

با وجود نتایج امیدوارکننده، این روش هنوز در مراحل آزمایشگاهی قرار دارد. محققان قصد دارند مطالعات گسترده‌تر روی حیوانات زنده انجام دهند و اثربخشی EMR برای انواع مختلف مشکلات بینایی را بررسی کنند. علاوه بر این، آزمایش‌های انسانی و ارزیابی‌های طولانی‌مدت برای اطمینان از ایمنی و پایداری اصلاح بینایی ضروری است.

یکی از چالش‌های اصلی، تأمین بودجه و حمایت مالی برای پیشبرد تحقیقات است، اما محققان معتقدند در صورت موفقیت، EMR می‌تواند جایگزینی بسیار مناسب برای جراحی‌های فعلی باشد.

نتیجه‌ گیری

قرنیه نقش کلیدی در تمرکز نور روی شبکیه دارد و تغییرات آن می‌تواند بینایی را به طور قابل توجهی تحت تأثیر قرار دهد. روش EMR با استفاده از پالس‌های کوتاه الکتروشیمیایی و تغییر موقت pH، امکان اصلاح شکل قرنیه بدون آسیب و بدون جراحی را فراهم می‌کند. این فناوری نه تنها ایمن‌تر و سریع‌تر است، بلکه می‌تواند هزینه‌ها را نیز به شکل قابل توجهی کاهش دهد. با ادامه تحقیقات و انجام آزمایش‌های انسانی، این روش ممکن است در آینده نزدیک جایگزین ایمن‌تر و مقرون‌به‌صرفه‌ای برای لیزیک و دیگر جراحی‌های اصلاح بینایی شود.