نقش باکتری‌ های دهان در بروز حمله قلبی

سال‌ها تصور می‌شد که حمله قلبی تنها نتیجه افزایش کلسترول بد (LDL) و سبک زندگی ناسالم است. اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که داستان پیچیده‌تر از این است. بر اساس یافته‌های دانشمندان فنلاندی و بریتانیایی، باکتری‌های طبیعی دهان انسان نیز می‌توانند در ایجاد و تشدید بیماری‌های قلبی ـ عروقی و حتی بروز حمله قلبی نقش مهمی ایفا کنند. این کشف، نگاه تازه‌ای به اهمیت بهداشت دهان و دندان و ارتباط آن با سلامت قلب ارائه می‌دهد.

چگونه حمله قلبی رخ می‌ دهد؟

حمله قلبی نتیجه فرآیندی پیچیده در بدن است. مهم‌ترین علت آن، مسدود شدن جریان خون به قلب به دلیل تشکیل لخته در شریان‌های کرونری است. این روند معمولاً با تجمع کلسترول اکسیدشده در دیواره رگ‌ها آغاز می‌شود و به‌مرور زمان، پلاک‌های آترواسکلروتیک شکل می‌گیرند.

• کلسترول LDL در دیواره رگ‌ها رسوب کرده و واکنش‌های التهابی ایجاد می‌کند.
• سلول‌های ایمنی به محل تجمع کلسترول جذب می‌شوند و پلاک تشکیل می‌شود.
• با گذشت زمان، این پلاک‌ها شکننده می‌شوند و ممکن است پاره شوند.
• ترکیدن پلاک منجر به لخته شدن خون و انسداد شریان می‌شود که نتیجه آن حمله قلبی است.

کشف باکتری‌ های دهان در پلاک‌ های شریانی

تحقیقات اخیر با تحلیل نمونه‌های گرفته‌شده از بیماران قلبی، شواهد جدیدی ارائه کرده‌اند. در این مطالعات، DNA باکتری‌های دهانی در پلاک‌های شریانی بیماران شناسایی شد. این یافته نشان می‌دهد که میکروب‌های دهان می‌توانند به عروق قلبی راه پیدا کرده و در بروز حمله قلبی نقش داشته باشند.

• داده‌ها از ۲۱۷ بیمار نشان داد که پلاک‌های قلبی حاوی DNA باکتری‌های دهانی هستند.
• شایع‌ترین باکتری‌ها از گروه ویریدانس، شامل گونه‌هایی مانند استرپتوکوکوس، شناسایی شدند.
• علاوه بر باکتری‌های دهانی، DNA باکتری‌های تنفسی مانند کلامیدیا پنومونیه نیز یافت شد.

نقش زیست‌ لایه‌ ها و فعال شدن باکتری‌ ها

باکتری‌ها تنها به صورت منفرد در بدن حضور ندارند، بلکه می‌توانند به شکل زیست‌لایه (Biofilm) در بافت‌ها و پلاک‌ها مستقر شوند. این زیست‌لایه‌ها ممکن است سال‌ها بدون ایجاد علامت خاصی باقی بمانند، اما در شرایط خاصی دوباره فعال می‌شوند.

• عفونت‌های ویروسی مانند آنفولانزا یا برونشیت می‌توانند باعث فعال شدن باکتری‌ها شوند.
• فعال شدن مجدد باکتری‌ها، سیستم ایمنی را تحریک می‌کند و التهاب شدیدی ایجاد می‌کند.
• التهاب ناشی از این واکنش می‌تواند پلاک‌های قلبی را شکننده کرده و ترکاندن آن‌ها را تسریع کند.

اهمیت این کشف در علم پزشکی

شناسایی DNA باکتری‌های دهانی در پلاک‌های قلبی، دیدگاه تازه‌ای به نقش میکروبیوم در سلامت انسان ارائه می‌دهد. سال‌ها بود که احتمال ارتباط بیماری‌های لثه و دهان با مشکلات قلبی مطرح می‌شد، اما شواهد مستقیم کافی وجود نداشت. این پژوهش‌ها اکنون ثابت کرده‌اند که باکتری‌های دهان نه‌تنها در دهان باقی نمی‌مانند، بلکه می‌توانند به قلب آسیب برسانند.

• یافته‌ها توضیح می‌دهند چرا ابتلا به عفونت‌های تنفسی خطر حمله قلبی را افزایش می‌دهد.
• نتایج می‌تواند مسیر تحقیقات آینده برای درمان‌های نوین پیشگیرانه را هموار کند.
• این اطلاعات نشان می‌دهد سلامت دهان و دندان بخشی جدایی‌ناپذیر از سلامت عمومی بدن است.

ارتباط بهداشت دهان با سلامت قلب

مراقبت روزانه از دهان و دندان تنها برای جلوگیری از پوسیدگی یا خوشبو نگه داشتن نفس نیست؛ بلکه می‌تواند تأثیر مستقیمی بر کاهش ریسک بیماری‌های قلبی داشته باشد. مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و مراجعه منظم به دندان‌پزشک می‌تواند خطر التهاب‌های دهانی و در نتیجه ریسک حمله قلبی را کاهش دهد.

• رعایت بهداشت دهان و دندان باعث کاهش تجمع باکتری‌های مضر می‌شود.
• درمان بیماری‌های لثه می‌تواند از گسترش التهاب به سایر نقاط بدن جلوگیری کند.
• مراقبت دهانی ساده، ابزاری موثر برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی ـ عروقی است.

نتیجه‌ گیری

یافته‌های منتشرشده در مجله Journal of the American Heart Association نشان می‌دهد که حمله قلبی تنها به عوامل سنتی مانند کلسترول و فشار خون بالا مربوط نیست. باکتری‌های دهان نیز می‌توانند در این فرآیند نقش جدی داشته باشند. این کشف بار دیگر اهمیت سبک زندگی سالم و بهداشت دهان را برجسته می‌کند. به عبارت دیگر، مراقبت از دندان‌ها و لثه‌ها نه‌تنها به لبخند زیباتر منجر می‌شود، بلکه می‌تواند به‌عنوان سپری برای محافظت از قلب عمل کند. آینده تحقیقات پزشکی احتمالاً راهکارهای دقیق‌تری برای هدف قرار دادن این باکتری‌ها و کاهش خطر بیماری‌های قلبی ـ عروقی ارائه خواهد داد.