بیماری صدف (بیماری پسوریازیس) چیست؟ علائم، علت و درمان

پسوریازیس یک بیماری پوستی مزمن است که بر اساس اختلال در سیستم ایمنی بدن ایجاد می‌شود. این اختلال موجب رشد سریع سلول‌های پوستی و ایجاد لایه‌های ضخیم و پوسته‌پوسته روی سطح پوست می‌شود. این بیماری در هر سنی می‌تواند رخ دهد و با توجه به نوع پسوریازیس، علائم آن ممکن است متفاوت باشد. در این مقاله، به شرح علائم، علل، انواع مختلف بیماری و روش‌های درمانی آن خواهیم پرداخت.

انواع بیماری پسوریازیس

پسوریازیس انواع مختلفی دارد که هر کدام ویژگی‌ها و علائم خاص خود را دارند. بسته به نوع پسوریازیس، محل‌های مختلف بدن تحت تأثیر قرار می‌گیرند و شدت بیماری ممکن است متفاوت باشد.

پسوریازیس پلاکی (Plaque Psoriasis)

این نوع از پسوریازیس شایع‌ترین نوع است و معمولاً باعث ایجاد نواحی قرمز و برجسته‌ای از پوست می‌شود که بر روی آن‌ها پوسته‌های سفید و نقره‌ای ظاهر می‌شود. این پلاک‌ها اغلب در نواحی مانند آرنج‌ها، زانوها و پوست سر دیده می‌شوند.

پسوریازیس گوتات (Guttate Psoriasis)

این نوع پسوریازیس بیشتر در کودکان و جوانان شایع است. در این حالت، نواحی کوچک و نقطه‌ای از پوست تحت تأثیر قرار می‌گیرند و به‌طور معمول پس از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی مانند گلودرد بروز می‌کند.

پسوریازیس معکوس (Inverse Psoriasis)

در این نوع از پسوریازیس، علائم بیشتر در نواحی چین‌خورده پوست مانند زیر بغل، کشاله ران و نواحی تناسلی بروز می‌کند. علائم به‌صورت لکه‌های قرمز و صاف ظاهر می‌شوند که می‌توانند دردناک باشند.

پسوریازیس پوستی (Pustular Psoriasis)

این نوع از پسوریازیس باعث ایجاد تاول‌های پر از چرک روی سطح پوست می‌شود. این تاول‌ها معمولاً روی دست‌ها، پاها یا سایر نواحی بدن ظاهر می‌شوند.

پسوریازیس اریترودرمیک (Erythrodermic Psoriasis)

این نوع نادر اما جدی پسوریازیس می‌تواند پوست را کاملاً قرمز کرده و باعث پوسته‌ریزی گسترده شود. این حالت می‌تواند منجر به مشکلات جدی مانند تب، درد و از دست دادن مایعات بدن شود.

علائم بیماری پسوریازیس

پسوریازیس با مجموعه‌ای از علائم مختلف همراه است که بسته به نوع بیماری و شدت آن، می‌تواند متفاوت باشد. علائم این بیماری ممکن است با گذشت زمان تغییر کنند یا به‌صورت دوره‌ای بهبود یا بدتر شوند.

• پلاک‌های قرمز و پوسته‌پوسته: این پلاک‌ها معمولاً دارای پوسته‌های نقره‌ای یا سفید رنگ هستند و می‌توانند به‌اندازه‌های مختلفی روی پوست ظاهر شوند. این پلاک‌ها ممکن است در نواحی مختلف بدن از جمله پوست سر، آرنج، زانوها، کمر و ناخن‌ها ظاهر شوند.
• خارش و سوزش: احساس خارش و سوزش در نواحی آسیب‌دیده می‌تواند یکی از علائم آزاردهنده پسوریازیس باشد. در برخی موارد، این احساس می‌تواند با شدت بیشتری همراه شود.
• خشکی و ترک خوردن پوست: پوست در نواحی آسیب‌دیده خشک و ترک‌خورده می‌شود و ممکن است حتی خونریزی کند.
• تورم مفاصل: پسوریازیس می‌تواند باعث التهاب مفاصل و بروز بیماری پسوریازیس آرتروپاتیک (Psoriatic Arthritis) شود که در آن مفاصل متورم و دردناک می‌شوند.
• تغییرات در ناخن‌ها: افرادی که به پسوریازیس مبتلا هستند ممکن است تغییراتی در ناخن‌های خود مشاهده کنند، مانند ایجاد فرو رفتگی، لکه‌های سفید یا تغییر رنگ ناخن‌ها.

علت‌ های بیماری پسوریازیس

دقیقاً علت ابتلا به پسوریازیس مشخص نیست، اما تحقیقات نشان داده‌اند که عوامل ژنتیکی و محیطی می‌توانند در بروز این بیماری نقش داشته باشند.

• عوامل ژنتیکی: افرادی که سابقه خانوادگی پسوریازیس دارند، بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار دارند. اگر یکی از والدین مبتلا به پسوریازیس باشد، احتمال ابتلای فرزند به این بیماری بیشتر است.
• اختلالات سیستم ایمنی: پسوریازیس یک بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به‌طور اشتباهی به سلول‌های سالم پوست حمله می‌کند و موجب تحریک تولید بیش از حد سلول‌های پوستی می‌شود.
• عوامل محیطی: عوامل محیطی مانند استرس، عفونت‌های باکتریایی یا ویروسی، آسیب‌های پوستی (مانند سوختگی یا جراحت) و مصرف بعضی داروها می‌توانند باعث بروز یا تشدید پسوریازیس شوند.
• سیگار کشیدن و مصرف الکل: مصرف سیگار و الکل می‌تواند خطر ابتلا به پسوریازیس را افزایش دهد و علائم آن را بدتر کند.

درمان بیماری پسوریازیس

درمان پسوریازیس معمولاً شامل روش‌های مختلفی است که به کاهش علائم و کنترل بیماری کمک می‌کنند. درمان‌های مختلف می‌توانند بر اساس نوع و شدت بیماری و همچنین پاسخ بدن بیمار به درمان متفاوت باشند.

• درمان‌های موضعی: استفاده از کرم‌ها و پمادهای استروئیدی، ویتامین D و رتینوئیدها می‌تواند به کاهش التهاب و پوسته‌ریزی کمک کند. این درمان‌ها معمولاً برای پسوریازیس پلاکی مناسب هستند.
• درمان‌های نوری: درمان با نور (Phototherapy) شامل استفاده از اشعه ماوراء بنفش برای کاهش سرعت رشد سلول‌های پوستی است. این روش معمولاً برای افرادی که پسوریازیس شدید دارند، مفید است.
• داروهای سیستمیک: داروهایی مانند متوتریکسات، سیکلوسپورین یا داروهای بیولوژیک ممکن است برای کنترل بیماری‌های شدید یا مقاوم به درمان‌های موضعی تجویز شوند.
• تغییرات در سبک زندگی: پرهیز از محرک‌هایی مانند استرس، سیگار کشیدن و مصرف الکل می‌تواند به کنترل بیماری کمک کند. همچنین تغذیه مناسب و مراقبت از پوست نیز در کاهش علائم مؤثر است.

جمع‌ بندی

پسوریازیس یک بیماری پوستی مزمن است که به علت اختلال در سیستم ایمنی بدن بروز می‌کند و می‌تواند علائم مختلفی از جمله پوسته‌پوسته شدن، خارش و درد را به همراه داشته باشد. با وجود اینکه این بیماری درمان قطعی ندارد، روش‌های مختلف درمانی می‌توانند به کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا کمک کنند. اگر شما یا کسی از نزدیکان‌تان مبتلا به پسوریازیس هستید، مشورت با پزشک برای تعیین بهترین روش درمانی ضروری است.