تیر 25, 1404
0
0
مواجهه طولانی مدت با طوفان‌های گرد و غبار نه تنها مشکلات تنفسی و بهداشتی را به دنبال دارد، بلکه می‌تواند پیامدهای جدی‌تری برای سلامت انسان‌ها ایجاد کند. در سال‌های اخیر، افزایش طوفان‌های گرد و غباری در کشورهایی مانند ایران موجب نگرانی‌های بسیاری شده است. این طوفان‌ها عمدتاً به دلیل تغییرات اقلیمی، خشکسالی و کاهش بارندگی به وقوع می‌پیوندند. در این مقاله به بررسی پیامدهای این پدیده و تأثیرات آن بر سلامت انسان‌ها خواهیم پرداخت.
افزایش طوفان‌های گرد و غبار در ایران، به خصوص در فصل تابستان، نتیجه مستقیم کاهش بارندگی‌ها و خشکسالی‌های مداوم است. در سال‌های اخیر، به دلیل کاهش شدید بارش‌ها در بسیاری از مناطق کشور، وقوع طوفان‌های گرد و غبار به طور فزاینده‌ای افزایش یافته است. این طوفان‌ها نه تنها کیفیت هوا را کاهش می‌دهند بلکه به شدت بر سلامت عمومی اثر می‌گذارند. در مناطقی مانند تهران، کرج، و برخی از استان‌های جنوبی ایران، این پدیده به صورت یک تهدید جدی به شمار می‌رود.
دکتر عباس شاهسونی، دکتری تخصصی مهندسی بهداشت محیط و معاون مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، اظهار کرد که افزایش طوفان‌های گرد و غبار در کشور در سال‌های اخیر به دلیل کاهش بارندگی‌ها و شدت خشکسالی‌ها شدت یافته است. در حال حاضر، مناطق مختلف کشور با پدیده طوفان‌های گرد و غباری مواجه هستند که به علت خشک شدن تالاب‌ها و کاهش رطوبت خاک، به راحتی از زمین بلند شده و در جو پخش می‌شوند.
این طوفان‌ها نه تنها بر کیفیت هوا تأثیر می‌گذارند، بلکه می‌توانند سلامت افراد را به خطر بیندازند. به‌ویژه افرادی که در معرض چنین شرایطی قرار دارند، در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های تنفسی، قلبی و حتی سرطان‌ها قرار می‌گیرند. دکتر شاهسونی اشاره کرد که ذرات گرد و غبار معمولاً از خاک، ماسه و مواد معدنی تشکیل شده‌اند و به راحتی می‌توانند وارد سیستم تنفسی انسان شوند. این ذرات با اندازه‌هایی متفاوت از ۱۰ میکرون تا کمتر از ۲.۵ میکرون، می‌توانند به عمق ریه‌ها نفوذ کرده و مشکلات جدی برای تنفس و سلامت کلی ایجاد کنند.
ذرات گرد و غبار که در طوفان‌های گرد و غباری منتشر می‌شوند، بیشتر از خاک، ماسه و مواد معدنی مثل سیلیس، آهن و آلومینیوم تشکیل شده‌اند. این ذرات زمانی که اندازه‌شان از ۱۰ میکرون کمتر می‌شود، قابلیت نفوذ به دستگاه تنفسی انسان را پیدا می‌کنند. دکتر شاهسونی توضیح داد که ذرات کوچکتر از ۲.۵ میکرون می‌توانند به بخش‌های پایین‌تر دستگاه تنفسی وارد شوند و موجب مشکلات تنفسی جدی مانند آسم و برونشیت شوند. این ذرات همچنین می‌توانند تأثیرات منفی بر ریه‌ها و جریان اکسیژن به خون داشته باشند.
آلودگی ناشی از طوفان‌های گرد و غبار می‌تواند به دو صورت کوتاه مدت و بلند مدت بر سلامت تأثیر بگذارد. در کوتاه مدت، مواجهه با این آلاینده‌ها می‌تواند موجب تشدید بیماری‌های تنفسی مانند آسم و بیماری‌های ریوی شود. در بلند مدت، این آلودگی‌ها می‌توانند به بروز بیماری‌های مزمن و جدی‌تری مانند سرطان ریه، بیماری‌های قلبی و مشکلات عصبی منجر شوند. دکتر شاهسونی تأکید کرد که آلودگی هوا به‌ویژه ذرات معلق به عنوان دومین عامل مرگ و میر زودرس در دنیا شناخته می‌شوند.
طوفان‌های گرد و غبار تنها بر سلامت افراد تأثیر نمی‌گذارند، بلکه پیامدهای اجتماعی و اقتصادی نیز دارند. این پدیده‌ها موجب کاهش کیفیت زندگی، افزایش هزینه‌های درمانی و همچنین کاهش بهره‌وری در محیط‌های کاری و آموزشی می‌شوند. در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، طوفان‌های گرد و غبار می‌توانند باعث تعطیلی مدارس، اختلال در حمل و نقل و حتی مرگ و میر در گروه‌های حساس مانند کودکان، سالمندان و افراد مبتلا به بیماری‌های تنفسی شوند.
برای کاهش اثرات منفی طوفان‌های گرد و غبار، اقدامات پیشگیرانه و کنترل منابع آلاینده ضروری است. استفاده از دستگاه‌های تصفیه هوا، به‌ویژه در مناطق شهری و در داخل خانه‌ها، می‌تواند به کاهش غلظت آلاینده‌ها در فضاهای بسته کمک کند. همچنین، محدود کردن تردد در فضای آزاد و استفاده از ماسک‌های مناسب مانند ماسک‌های N95 در روزهای طوفانی از جمله اقداماتی است که می‌تواند اثرات آلودگی هوا را کاهش دهد.
افراد در گروه‌های آسیب‌پذیر مانند کودکان، زنان باردار، سالمندان و افرادی که دارای بیماری‌های زمینه‌ای هستند، در معرض خطرات جدی‌تری از آلودگی هوا قرار دارند. به‌ویژه کودکان به دلیل سیستم تنفسی در حال تکامل و فعالیت بدنی بیشتر، آسیب‌پذیرتر هستند. همچنین، آلودگی هوا می‌تواند بر سلامت جنین تأثیر بگذارد و منجر به زایمان زودرس، کاهش وزن نوزاد و حتی مرده‌زایی شود.
برای مقابله با طوفان‌های گرد و غبار و کاهش اثرات آنها بر سلامت، نیاز است تا برنامه‌ریزی‌های کلان در سطح کشور صورت گیرد. برخی از این اقدامات شامل احیای تالاب‌ها، کنترل منابع آلاینده، و اتخاذ سیاست‌های اقلیمی مناسب برای کاهش خشکسالی و افزایش بارندگی هستند. علاوه بر این، مردم نیز باید در روزهای آلوده از خانه خارج نشوند و فعالیت‌های سنگین بدنی را کاهش دهند.
طوفان‌های گرد و غبار که در سال‌های اخیر شدت بیشتری یافته‌اند، نه تنها تهدیدی جدی برای سلامت انسان‌ها به شمار می‌روند، بلکه پیامدهای اجتماعی و اقتصادی فراوانی نیز به دنبال دارند. با این حال، با انجام اقدامات پیشگیرانه، استفاده از فناوری‌های مناسب و توجه به گروه‌های آسیب‌پذیر، می‌توان از شدت این اثرات کاسته و به بهبود کیفیت زندگی در این مناطق کمک کرد.
اولین دیدگاه را شما بنویسید