تأثیر پروتئین گیاهی و حیوانی بر رشد عضلات: آیا تفاوتی وجود دارد؟

در دهه‌های اخیر، یکی از مباحث پرطرفدار در دنیای تغذیه و تناسب اندام، مقایسه منابع مختلف پروتئین به ویژه منابع گیاهی و حیوانی و تأثیر آنها بر رشد عضلات بوده است. بسیاری از افراد معتقدند که پروتئین‌های حیوانی به دلیل ویژگی‌های خاصی که دارند، از جمله جذب سریع‌تر در بدن، برای عضله‌سازی موثرتر هستند. اما یک پژوهش جدید این باور رایج را به چالش کشیده و نشان داده است که تفاوت چشمگیری میان تأثیر منابع گیاهی و حیوانی پروتئین بر رشد عضلات وجود ندارد.

نتایج پژوهش جدید: پروتئین گیاهی یا حیوانی، تفاوتی ندارد

یک گروه از پژوهشگران دانشگاه ایلینوی اربانا-شمپین، با انجام یک مطالعه علمی و دقیق، نشان داده‌اند که هیچ‌گونه تفاوت مهمی در تأثیر پروتئین‌های گیاهی و حیوانی بر رشد عضلات وجود ندارد. این مطالعه شامل ۴۰ فرد فعال از نظر جسمی (۲۸ مرد و ۱۲ زن) با سنین بین ۲۰ تا ۴۰ سال بود. شرکت‌کنندگان در این مطالعه رژیم‌های غذایی متفاوتی را تجربه کردند، از جمله رژیم‌های گیاهی و رژیم‌های همه‌چیزخواری (رژیم‌های شامل منابع حیوانی). آن‌ها به مدت ۹ روز رژیم‌های خاصی را که توسط محققان طراحی شده بود، دنبال کردند.

طراحی رژیم‌ های غذایی: گیاهی یا حیوانی، تأثیر مشابهی دارند

در رژیم غذایی همه‌چیزخواری، حداقل ۷۰ درصد پروتئین‌ها از منابع حیوانی مانند گوشت گاو، مرغ، تخم‌مرغ و لبنیات تأمین می‌شد. در رژیم گیاهی، محققان به‌ویژه توجه ویژه‌ای به اسیدهای آمینه ضروری داشتند تا اطمینان حاصل کنند که پروتئین‌های گیاهی مشابه پروتئین‌های حیوانی به‌طور کامل عمل می‌کنند. به‌طور کلی، شرکت‌کنندگان روزانه بین ۱٫۱ تا ۱٫۲ گرم پروتئین به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن خود مصرف می‌کردند. این به این معناست که هر دو گروه، چه آنهایی که رژیم گیاهی داشتند و چه آنهایی که از منابع حیوانی پروتئین مصرف می‌کردند، از نظر میزان مصرف پروتئین مشابه بودند.

تقسیم‌ بندی پروتئین: مصرف یکنواخت یا متناوب؟

شرکت‌کنندگان به دو گروه تقسیم شدند: در گروه اول، پروتئین‌ها در سه وعده غذایی در طول روز مصرف می‌شدند، در حالی‌که در گروه دوم، پروتئین به پنج وعده غذایی تقسیم شده بود و بیشترین مقدار پروتئین در وعده‌های انتهایی روز مصرف می‌شد. جالب اینجاست که نتایج نشان داد که حتی با این تقسیم‌بندی‌ها، تفاوتی در نحوه استفاده عضله از پروتئین‌ها مشاهده نشد.

بررسی تأثیر پروتئین بر رشد عضلات: آیا فرقی بین منابع گیاهی و حیوانی وجود دارد؟

در طول آزمایش، شرکت‌کنندگان تمرینات تقویت عضله با وزنه را انجام می‌دادند و فعالیت‌های بدنی آنها توسط شتاب‌سنج‌ها نظارت می‌شد. همچنین از آب سنگین (D2O) برای پیگیری نحوه استفاده بدن از پروتئین‌ها و اسیدهای آمینه استفاده شد. پس از اتمام آزمایش و مقایسه نمونه‌های عضلات پا با نمونه‌های قبل از شروع آزمایش، هیچ تفاوت قابل توجهی در نحوه استفاده عضله از پروتئین‌های حیوانی و گیاهی مشاهده نشد.

نتایج شگفت‌ انگیز: پروتئین گیاهی یا حیوانی، تأثیر یکسانی دارند

این مطالعه برخلاف بسیاری از پژوهش‌های قبلی که نشان داده بودند پروتئین‌های حیوانی سریع‌تر جذب و استفاده می‌شوند، نشان داد که تفاوت خاصی در تأثیرگذاری پروتئین‌های گیاهی و حیوانی بر رشد عضلات وجود ندارد. همچنین، تقسیم‌بندی پروتئین در وعده‌های مختلف روز نیز هیچ‌گونه تأثیر معناداری بر رشد عضلات نداشت. نیکلاس برد، پژوهشگر ارشد این مطالعه، گفت: «قبلاً فکر می‌کردیم که تقسیم پروتئین در وعده‌های مختلف روز می‌تواند تأثیرگذار باشد، اما نتیجه آزمایش‌ها نشان داد که این تقسیم‌بندی اهمیتی ندارد.»

آیا زمان مصرف پروتئین اهمیت دارد؟

اگر شما نیز همیشه در تلاش بوده‌اید که بفهمید کدام نوع پروتئین و در چه زمانی باید مصرف کنید تا بهترین نتیجه را از نظر رشد و تقویت عضلات بگیرید، به‌احتمال زیاد متوجه شده‌اید که این موضوع می‌تواند پیچیده و گیج‌کننده باشد. یافته‌های این تحقیق نشان داده است که نه‌تنها منبع پروتئین (حیوانی یا گیاهی) بلکه زمان‌بندی مصرف آن نیز تأثیر زیادی بر نتیجه نهایی ندارد.

اهمیت مصرف پروتئین کافی از هر منبعی

در حالی‌که بسیاری از افرادی که به باشگاه می‌روند، بر این باورند که مصرف پودر پروتئین پس از تمرین ضروری است، نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که چیزی که واقعاً اهمیت دارد، مصرف پروتئین کافی و با کیفیت است، نه منبع آن. این به این معناست که مهم نیست پروتئین از منابع حیوانی یا گیاهی تأمین شود، بلکه کلیدی‌ترین عامل این است که پروتئین به میزان کافی در رژیم غذایی گنجانده شود.

نتیجه‌ گیری

نتایج این مطالعه نشان داد که هیچ تفاوت قابل توجهی در تأثیر پروتئین گیاهی و حیوانی بر رشد عضلات وجود ندارد و حتی زمان‌بندی مصرف پروتئین نیز تأثیر چندانی بر نتیجه نهایی ندارد. این تحقیق تأکید می‌کند که بهترین راه برای تقویت رشد عضلات، مصرف پروتئین کافی و با کیفیت از هر دو منبع گیاهی و حیوانی است. این مطالعه که در مجله Medicine and Science in Sports and Exercise منتشر شده است، به بسیاری از باورهای رایج در زمینه پروتئین و عضله‌سازی پایان می‌دهد و نشان می‌دهد که انتخاب منابع پروتئین باید بر اساس نیازهای شخصی و ترجیحات فردی انجام گیرد.