بیماری میاستنی گراویس چیست ؟ علل، علائم و درمان

بیماری میاستنی گراویس (Myasthenia Gravis) یک اختلال عصبی-عضلانی است که در آن عضلات بدن به دلیل نقص در انتقال سیگنال‌های عصبی ضعیف می‌شوند. این بیماری ناشی از اختلالات در سیستم ایمنی است که به گیرنده‌های آستیل‌کولین در عضلات آسیب می‌رساند، بنابراین عضلات قادر به انجام حرکات ارادی نخواهند بود. این اختلال معمولاً با ضعف عضلانی و خستگی شدید مشخص می‌شود و می‌تواند به‌شدت تأثیر منفی بر کیفیت زندگی فرد بگذارد.

میاستنی گراویس چیست؟

میاستنی گراویس یک بیماری مزمن است که به دلیل مشکل در انتقال سیگنال‌های عصبی به عضلات ایجاد می‌شود. در حالت طبیعی، اعصاب پیام‌های خود را از طریق ماده‌ای به نام آستیل‌کولین به عضلات منتقل می‌کنند تا حرکت ایجاد شود. در بیماران مبتلا به میاستنی گراویس، سیستم ایمنی بدن به اشتباه آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که این گیرنده‌ها را مورد حمله قرار می‌دهند، بنابراین سیگنال‌ها به درستی منتقل نمی‌شوند و عضلات توانایی عملکرد کامل را از دست می‌دهند. این اختلال به‌طور عمده بر عضلات اسکلتی بدن تأثیر می‌گذارد، به ویژه عضلات کنترل‌کننده حرکات چشم، صورت و تنفس.

علل بیماری میاستنی گراویس

بیماری میاستنی گراویس بیشتر به‌عنوان یک اختلال خودایمنی شناخته می‌شود. در این اختلال، سیستم ایمنی به‌طور اشتباه آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که به گیرنده‌های آستیل‌کولین حمله کرده و مانع از عملکرد صحیح آن‌ها می‌شود. در نتیجه، انتقال سیگنال‌های عصبی به عضلات دچار اختلال می‌شود.

در میان علل دیگر می‌توان به دلایل ژنتیکی و عوامل محیطی نیز اشاره کرد که ممکن است بر بروز بیماری تأثیرگذار باشند. برخی از بیماران مبتلا به میاستنی گراویس دارای تومورهایی در غده تیموس هستند که ممکن است در ایجاد این اختلال نقش داشته باشد. همچنین، وجود برخی بیماری‌های عفونی یا مصرف داروهای خاص می‌تواند سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار دهد و منجر به بروز بیماری میاستنی گراویس شود.

علائم بیماری میاستنی گراویس

علائم بیماری میاستنی گراویس از فردی به فرد دیگر متفاوت است و می‌تواند در طول روز تغییر کند. ضعف عضلانی به‌طور عمده اولین علامت این بیماری است و در بیشتر موارد، ضعف عضلات در ابتدای روز کم است و در پایان روز تشدید می‌شود. این ضعف می‌تواند باعث مشکلات مختلفی در عملکرد عضلات ارادی شود که در نتیجه آن فعالیت‌های روزمره تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

• ضعف عضلات: این علامت اصلی بیماری است که در ابتدا ممکن است در عضلات صورت، چشم‌ها و گردن بروز کند. عضلات در این نواحی ضعیف می‌شوند و ممکن است مشکلاتی مانند افتادگی پلک‌ها، دوبینی و دشواری در صحبت کردن ایجاد شود.
• دوبینی و افتادگی پلک‌ها: یکی از نشانه‌های اولیه میاستنی گراویس، ضعف عضلات چشم است که می‌تواند به دوبینی و افتادگی پلک‌ها منجر شود. این علائم به دلیل ضعف عضلات که مسئول حرکت چشم‌ها هستند، بروز می‌کنند.
• مشکلات بلع و صحبت کردن: در برخی از بیماران، ضعف عضلات دهان و گلو به مشکلاتی در بلع، صحبت کردن و جویدن غذا منجر می‌شود. این مشکلات می‌تواند به‌ویژه در هنگام غذا خوردن یا نوشیدن به مشکل جدی تبدیل شود.
• تنگی نفس: در مراحل پیشرفته بیماری، ضعف در عضلات تنفسی می‌تواند باعث مشکلات تنفسی شود. تنگی نفس یکی از علائم جدی بیماری است که نیاز به درمان فوری دارد.
• خستگی: یکی از علائم شایع میاستنی گراویس، خستگی شدید است که معمولاً در طول روز تشدید می‌شود. فعالیت‌های روزمره مانند راه رفتن یا صحبت کردن می‌توانند باعث خستگی بیشتر فرد شوند.

تشخیص بیماری میاستنی گراویس

تشخیص میاستنی گراویس معمولاً از طریق تاریخچه پزشکی بیمار و انجام آزمایش‌های مختلف انجام می‌شود. پزشکان ممکن است از روش‌های زیر برای تشخیص دقیق بیماری استفاده کنند:

• آزمایش خون: در این آزمایش، پزشک سطح آنتی‌بادی‌های خاص را در خون بیمار اندازه‌گیری می‌کند. این آنتی‌بادی‌ها به گیرنده‌های آستیل‌کولین در عضلات حمله می‌کنند و موجب بروز بیماری می‌شوند.
• تست تحریک عصبی-عضلانی: این تست شامل ارسال تحریکات عصبی به عضلات است تا عملکرد آن‌ها بررسی شود. در بیماران مبتلا به میاستنی گراویس، عضلات به تحریکات عصبی پاسخ ضعیف‌تری نشان می‌دهند.
• الکترومیوگرافی (EMG): این آزمایش برای اندازه‌گیری فعالیت الکتریکی عضلات استفاده می‌شود. در بیماران مبتلا به میاستنی گراویس، فعالیت الکتریکی عضلات ضعیف‌تر از حد معمول خواهد بود.
• تصویربرداری از تیموس: پزشکان ممکن است برای بررسی غده تیموس از سی‌تی‌اسکن یا تصویربرداری رادیولوژیک استفاده کنند. در برخی از بیماران مبتلا به میاستنی گراویس، تومورهای تیموس ممکن است وجود داشته باشند.

درمان بیماری میاستنی گراویس

درمان بیماری میاستنی گراویس معمولاً شامل داروهای خاص و روش‌های درمانی دیگر برای کنترل علائم و تقویت عملکرد عضلات است. هدف اصلی درمان، بهبود عملکرد عضلات و کاهش التهاب است.

1. داروها:

• آنتی‌کولینراسترازها: داروهایی مانند پیریدوستیگمین که به افزایش میزان آستیل‌کولین در نواحی اتصال عصبی-عضلانی کمک می‌کنند و باعث تقویت ارتباطات عصبی-عضلانی می‌شوند.
• ایمونوساپرسورها: داروهایی مانند پردنیزولون که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می‌کنند تا از تولید آنتی‌بادی‌های خودایمنی جلوگیری شود.

2. پلاسمافرزیس: این روش درمانی شامل حذف پلاسمای خون بیمار و تصفیه آن از آنتی‌بادی‌های مضر است. این روش برای بیمارانی که دچار علائم شدید بیماری هستند، می‌تواند مؤثر باشد.

3. ایمونوگلوبولین تزریقی: این درمان شامل تزریق ایمونوگلوبولین است که به تنظیم سیستم ایمنی کمک می‌کند و می‌تواند علائم بیماری را کاهش دهد.

4. عمل جراحی: در برخی از بیماران مبتلا به میاستنی گراویس، جراحی برای برداشتن غده تیموس ضروری است. این جراحی می‌تواند به کاهش علائم بیماری و بهبود وضعیت بیمار کمک کند.

5. فیزیوتراپی و توانبخشی: تمرینات فیزیوتراپی می‌توانند به تقویت عضلات ضعیف کمک کنند و عملکرد فرد را در انجام فعالیت‌های روزانه بهبود بخشند.

پیشگیری از بیماری میاستنی گراویس

به‌طور کلی، پیشگیری از بیماری میاستنی گراویس مشکل است زیرا این بیماری بیشتر به دلیل عوامل خودایمنی و ژنتیکی بروز می‌کند. با این حال، مراقبت‌های پزشکی دقیق و تشخیص زودهنگام می‌تواند به کنترل علائم بیماری کمک کند و از پیشرفت آن جلوگیری کند. افرادی که علائم بیماری را تجربه می‌کنند باید فوراً به پزشک مراجعه کنند تا از درمان‌های مناسب بهره‌مند شوند.

نتیجه‌ گیری

بیماری میاستنی گراویس یک بیماری مزمن و خودایمنی است که به دلیل نقص در انتقال سیگنال‌های عصبی به عضلات ایجاد می‌شود. این بیماری به‌طور عمده موجب ضعف عضلانی و مشکلات تنفسی می‌شود. درمان‌های مختلفی برای این بیماری وجود دارند که می‌توانند به کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند. تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می‌تواند نقش زیادی در بهبود وضعیت بیمار ایفا کند.