میراث ریز مغذی‌ ها؛ چگونه خاک و ژنتیک سلامت انسان را شکل می‌ دهند؟

مواد معدنی و ریزمغذی‌ها، اگرچه تنها بخش کوچکی از رژیم غذایی را تشکیل می‌دهند، نقش حیاتی در سلامت انسان دارند. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند ژن‌های انسان برای سازگاری با سطح این ریزمغذی‌ها در خاک سرزمین‌های بومی تکامل یافته‌اند و این میراث ژنتیکی می‌تواند در دنیای مدرن و با رژیم‌های غذایی متفاوت، تأثیرات مثبت یا منفی بر سلامت ما داشته باشد. این مقاله به بررسی چگونگی تأثیر خاک و سازگاری ژنتیکی بر دریافت ریزمغذی‌ها و پیامدهای سلامت انسان می‌پردازد.

سازگاری ژنتیکی با خاک و ریز مغذی‌ ها

قبل از بررسی نتایج پژوهش‌های اخیر، لازم است بدانیم ژن‌های انسان چگونه با محیط و منابع غذایی سازگار شده‌اند. ژنوم انسان در طول هزاران سال، برای تنظیم جذب ریزمغذی‌های موجود در خاک و رژیم غذایی تکامل یافته است. این سازگاری‌ها در گذشته برای بقا حیاتی بودند و امروزه می‌توانند برخی نیازهای تغذیه‌ای یا حتی حساسیت‌های خاص را در جمعیت‌های مختلف توضیح دهند.

برای مثال، کوتاه‌قدی برخی جوامع ممکن است به‌عنوان نتیجه سازگاری با سطح پایین ید در خاک توضیح داده شود. این سازگاری‌ها نشان می‌دهند که حتی ویژگی‌های فیزیکی انسان، از جمله اندازه بدن و حساسیت به کمبود مواد معدنی، می‌توانند ریشه در محیط ژنتیکی و زمین‌شناسی منطقه داشته باشند.

پژوهش جدید و تحلیل ژنوم‌ های انسانی

به گزارش نیوساینتیست، تیم پژوهشی جزمین ریس از دانشگاه پنسیلوانیا، نزدیک به ۹۰۰ ژنوم انسانی از نقاط مختلف جهان را بررسی کرده است. هدف، شناسایی شواهد سازگاری با ۱۳ ریزمغذی مهم از جمله آهن، منگنز، سلنیوم و ید بوده است.

• پژوهشگران تمرکز ویژه‌ای بر ۲۷۰ ژن مرتبط با جذب ریزمغذی‌ها داشتند و به دنبال نشانه‌های «انتخاب مثبت» بودند؛ واریانت‌های ژنی که در جمعیت‌های خاص رایج شده‌اند زیرا مزیتی برای بقا یا تولیدمثل فراهم کرده‌اند.
• این تحلیل نشان داد که سازگاری با ریزمغذی‌ها تقریباً در هر جمعیت انسانی قابل شناسایی است و تفاوت‌های ژنتیکی می‌تواند نیازهای تغذیه‌ای مختلف افراد را توضیح دهد.

نمونه‌ های بارز سازگاری ژنتیکی

برخی از برجسته‌ترین یافته‌ها مربوط به ژن‌های مرتبط با ید بود.

• در میان مردم مایا در آمریکای مرکزی و گروه‌های مبوبتی و بایاکا در آفریقای مرکزی، شواهد قوی از انتخاب ژنتیکی دیده شد. این گروه‌ها به‌طور میانگین کوتاه‌قد هستند و خاک مناطق زندگی آن‌ها فقیر از ید است.
• سازگاری ژنتیکی با کمبود ید می‌تواند باعث کاهش حساسیت به بیماری گواتر و همچنین تأثیر بر رشد استخوان‌ها و قد شود.

به گفته ریس، این یافته‌ها نشان می‌دهند که ژن‌های مرتبط با ید ممکن است به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر ویژگی‌های فیزیکی و سلامت افراد اثرگذار باشند، اگرچه هنوز نمی‌توان با قطعیت علت کوتاه‌قدی را تنها به این سازگاری نسبت داد.

همچنین نمونه‌های دیگری از سازگاری با منیزیم در میان مردمان اویغور (ترک‌تبار چین) و براهویی (بلوچستان) دیده شد. در مناطقی که خاک غلظت بالایی از منیزیم دارد، واریانت‌های ژنی کاهش جذب این عنصر را تسهیل کرده‌اند تا از مسمومیت ناشی از سطح بالای منیزیم جلوگیری شود.

پیامد های سلامت مدرن

این یافته‌ها نشان می‌دهند که سازگاری ژنتیکی انسان با محیط تاریخی می‌تواند در شرایط مدرن پیامدهای غیرمنتظره‌ای داشته باشد. به عنوان مثال، امروزه غذاها به صورت جهانی مبادله می‌شوند و افراد با واریانت‌های ژنی خاص ممکن است نیازهای متفاوتی به ریزمغذی‌ها داشته باشند.

• برخی افراد ممکن است برای حفظ سلامت خود، نیاز بیشتری به مکمل‌ها داشته باشند.
• مثال مشابه آن، توصیه به مصرف ویتامین D برای افراد با پوست تیره در بریتانیا است تا کمبود این ویتامین جبران شود.

مارک استونکینگ از مؤسسه ماکس پلانک تأکید می‌کند که شناسایی این نشانه‌های ژنتیکی می‌تواند مسیر شخصی‌سازی تغذیه و مکمل‌های ریزمغذی را هموار کند، اما نیاز به پژوهش‌های بیشتر برای تأیید انتخاب طبیعی و تأثیر واقعی این واریانت‌ها بر سلامت انسان وجود دارد.

نتیجه‌ گیری

تحقیقات جدید نشان می‌دهند که ژن‌های انسان میراثی از تعامل با خاک و ریزمغذی‌ها دارند که تأثیرات گسترده‌ای بر سلامت و ویژگی‌های فیزیکی دارد. این سازگاری‌های ژنتیکی در دنیای مدرن، جایی که رژیم غذایی و منابع تغذیه‌ای متنوع و جهانی هستند، ممکن است به چالش‌های تغذیه‌ای یا نیاز به مکمل‌های خاص منجر شود. مطالعه جامع و ادامه تحقیقات در این حوزه می‌تواند به درک بهتر نیازهای تغذیه‌ای فردی و توسعه راهکارهای پیشگیرانه برای سلامت انسان کمک کند. یافته‌ها در نشریه Human Genetics منتشر شده‌اند و نشان‌دهنده افق جدیدی در فهم تعامل ژنوم، محیط و سلامت انسان هستند.