مواد شیمیایی ماندگار یا PFAS، ترکیباتی هستند که در صنعت و مصرف روزمره ما حضور دارند. این مواد در قابلمههای نچسب، بستهبندیهای فستفود، لباسهای ضدآب، و حتی آب آشامیدنی یافت میشوند. به دلیل دوام بالای این مواد، آنها به سختی در طبیعت و بدن انسان تجزیه میشوند و میتوانند مشکلات سلامتی زیادی ایجاد کنند. با توجه به مشکلات جدی که این ترکیبات ایجاد میکنند، در این مقاله به یک راهحل ساده و طبیعی برای کاهش این مواد از بدن اشاره خواهیم کرد: مصرف منظم فیبر محلول از جو دوسر.
PFAS (پرفلوروالکیلی و پلیفلوروالکیلی) ترکیباتی هستند که بهطور گسترده در تولید محصولات مختلف مصرفی و صنعتی بهکار میروند. این ترکیبات شیمیایی به دلیل ساختار خاص خود بهراحتی در محیط زیست تجزیه نمیشوند و میتوانند برای مدت زمان طولانی در بدن انسان باقی بمانند. مطالعات متعدد نشان دادهاند که این مواد شیمیایی میتوانند با خطراتی همچون سرطان، اختلالات هورمونی، آسیب به کبد، و مشکلات باروری و رشد مرتبط باشند.
در این میان، تلاشهای علمی برای یافتن روشهایی طبیعی جهت کاهش این مواد در بدن انسان ادامه دارد. اخیراً، پژوهشها نشان دادهاند که برخی فیبرهای محلول مانند بتا-گلوکان موجود در جو دوسر میتوانند به کاهش سطح این مواد در بدن کمک کنند.
بتا-گلوکان نوعی فیبر محلول است که بهویژه در جو دوسر یافت میشود. در یک مطالعه جدید که در ژورنال Environmental Health منتشر شده است، تأثیر این فیبر بر کاهش سطح PFAS در بدن انسان بررسی شده است. در این مطالعه، گروهی از ۷۲ مرد سالم با سطوح قابلتوجه PFAS در خون، به مدت چهار هفته تحت بررسی قرار گرفتند. گروه آزمایش بهطور منظم یک گرم بتا-گلوکان از جو دوسر دریافت کردند، در حالیکه گروه کنترل دارونما دریافت کردند.
نتایج این مطالعه نشان داد که تنها پس از چهار هفته، سطح دو ترکیب خطرناک از خانواده PFAS، یعنی PFOA و PFOS، بهطور میانگین ۸ درصد کاهش یافت. این ترکیبات بهویژه در آب آشامیدنی، لوازم آرایشی و بستهبندیهای مواد غذایی رایج هستند و به عنوان شناختهشدهترین ترکیبات PFAS شناخته میشوند. کاهش این ترکیبات نشاندهنده تأثیر مثبت فیبر محلول جو دوسر بر کاهش تجمع مواد شیمیایی مضر در بدن است.
بر اساس نتایج این پژوهش، به نظر میرسد که بتا-گلوکان با اتصال به مولکولهای PFAS در دستگاه گوارش، به بدن کمک میکند تا این ترکیبات را از طریق مدفوع دفع کند. این فرآیند باعث کاهش تدریجی سطح مواد شیمیایی ماندگار در بدن میشود. در این مطالعه، ۷۰ درصد از شرکتکنندگان حاوی بیش از ۱۱ نوع از ترکیبات PFAS بودند و همه شرکتکنندگان حداقل ۵ نوع از این مواد را در خون خود داشتند، که نشاندهنده فراگیری گسترده این ترکیبات در بدن انسان است.
اگرچه حذف کامل PFAS از زندگی روزمره دشوار است، اما این تحقیق نشان میدهد که با تغذیه صحیح و مصرف مواد غذایی حاوی فیبر محلول میتوان اثرات منفی این مواد شیمیایی را کاهش داد. جو دوسر، سبوس، دانه چیا و برخی میوهها مانند سیب و پرتقال منابع غنی از فیبر محلول هستند که میتوانند به پاکسازی بدن و کاهش سطح PFAS کمک کنند.
در دنیای امروز که مواد شیمیایی ماندگار در بسیاری از محصولات و حتی محیطزیست ما حضور دارند، راهحلهای طبیعی مانند مصرف فیبر محلول میتواند گامی مؤثر در راستای حفاظت از سلامت انسان باشد. مطالعات جدید نشان میدهند که با تغییرات ساده در رژیم غذایی و افزودن جو دوسر و دیگر مواد غنی از فیبر محلول به برنامه غذایی روزانه، میتوان به کاهش سطح مواد شیمیایی مضر و تقویت سلامت بدن کمک کرد. این یافتهها تأکیدی بر اهمیت تغذیه آگاهانه و ساده در مقابله با تهدیدهای پنهان محیطزیستی دارند.
اولین دیدگاه را شما بنویسید