خرداد 24, 1404
0
0
در زمان وقوع بحران‌های اجتماعی یا حوادث ناگوار، سلامت روانی جامعه یکی از آسیب‌پذیرترین بخش‌ها است. استرس، اضطراب، ترس و غم، واکنش‌هایی طبیعی به وقایع سخت هستند، اما در صورت عدم مدیریت صحیح، می‌توانند اثرات مخرب بلندمدتی بر فرد و جامعه داشته باشند. در این شرایط، مراقبت از سلامت روان به اندازه سلامت جسم اهمیت دارد.
پس از حوادث تروریستی اخیر در برخی شهرهای کشور، دکتر محمدرضا شالبافان، مدیرکل دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت، بر ضرورت آگاهی‌بخشی درباره سلامت روانی جامعه و کنترل هیجانات ناشی از چنین بحران‌هایی تاکید کرد. در ادامه، راهکارهایی کاربردی برای مدیریت بهتر سلامت روان در این شرایط ارائه می‌شود.
در مواجهه با بحران‌های جدی، احساساتی چون ترس، نگرانی، شوک یا عصبانیت طبیعی هستند. پنهان کردن این واکنش‌ها یا نادیده گرفتن آن‌ها ممکن است باعث افزایش فشار روانی و مشکلات عاطفی شود.
سرکوب هیجانات، نه‌تنها باعث آرامش نمی‌شود، بلکه توانایی فرد در استفاده از منابع حمایتی درونی و بیرونی را کاهش می‌دهد. بهتر است بدون قضاوت با احساسات خود روبرو شوید و در صورت نیاز، آن‌ها را با فردی قابل اعتماد در میان بگذارید. مشورت با روان‌شناس نیز می‌تواند در این مسیر بسیار مفید باشد.
احساس تنهایی و انزوا در شرایط بحرانی می‌تواند وضعیت روانی را وخیم‌تر کند. ارتباط با دیگران، حتی در حد یک تماس ساده، نقش مؤثری در افزایش احساس امنیت و کاهش اضطراب دارد.
صحبت با اعضای خانواده، دوستان یا همکاران درباره دغدغه‌ها و احساسات، موجب کاهش بار روانی می‌شود. همچنین، شنیدن صدای یک آشنا یا دانستن اینکه فردی نگران ما است، حس تعلق و آرامش را تقویت می‌کند. در عین حال، اگر کسی نیاز به گوش شنوا دارد، برای او وقت بگذارید.
بمباران خبری و مشاهده مداوم اخبار منفی، یکی از عوامل اصلی بروز اضطراب جمعی است. با وجود ضرورت اطلاع از اخبار، کنترل کیفیت و کمیت مصرف رسانه‌ای بسیار مهم است.
بهتر است تنها در بازه‌های زمانی مشخصی، اخبار را از منابع رسمی و موثق پیگیری کنید. در این میان، از دنبال کردن شایعات یا بازنشر اطلاعات تأیید نشده پرهیز کرده و از صفحات پر از محتواهای ترس‌آفرین یا بزرگ‌نمایی شده دوری کنید. منابع موثق را دنبال کنید و در مواجهه با اطلاعات مشکوک، سکوت را به انتشار ترجیح دهید.
ارتباط نزدیکی میان سلامت جسم و روان وجود دارد. در شرایط استرس‌زا، مراقبت از بدن به تثبیت وضعیت روانی کمک می‌کند.
داشتن خواب کافی، تغذیه سالم، نوشیدن آب، انجام ورزش‌های سبک یا حتی تنفس عمیق، از جمله اقدامات ساده‌ای هستند که می‌توانند تاثیر زیادی بر آرامش ذهنی داشته باشند. انجام فعالیت‌های هنری، نوشتن احساسات یا گوش دادن به موسیقی آرام نیز از راهکارهای موثر برای مدیریت فشار روانی است.
در شرایط بحران، برخی گروه‌ها آسیب‌پذیرتر از سایرین هستند. کودکان، سالمندان و افرادی با سابقه بیماری‌های روانی، بیش از دیگران به حمایت عاطفی نیاز دارند.
برای کودکان، اطلاعات را متناسب با سطح درکشان، با آرامش و صداقت توضیح دهید و به نگرانی‌هایشان احترام بگذارید. در مورد سالمندان نیز تلاش کنید ارتباط مستمر و حس امنیت را برایشان حفظ کرده و مانع از تنهایی یا نگرانی بیش از حد آن‌ها شوید.
در فضای مجازی، هر کاربر می‌تواند نقش مهمی در کاهش یا افزایش اضطراب عمومی ایفا کند. انتشار تصاویر دلخراش یا اخبار تایید نشده، می‌تواند به آسیب روانی جمعی دامن بزند.
پیش از انتشار هر خبری، منبع آن، تاریخ انتشار و نیت پشت آن را بررسی کنید. از بازنشر ویدیوهای خشونت‌آمیز یا تصاویر آسیب‌زا به‌ویژه در حضور کودکان و نوجوانان پرهیز کنید. در فضای مجازی، به جای ایجاد هیجان و ترس، به انتشار مطالب امیدبخش و آموزنده بپردازید.
در معرض قرار گرفتن مداوم با اخبار منفی و بحران‌زا، می‌تواند منجر به فرسودگی روانی شود. ایجاد مرز میان زمان دریافت اخبار و زمان استراحت ذهنی، یک مهارت حیاتی در دوران بحران است.
پیشنهاد می‌شود ساعاتی مشخص را برای بررسی اخبار در نظر بگیرید و باقی روز را به فعالیت‌های آرامش‌بخش اختصاص دهید. در صورت احساس خستگی روانی، استفاده از تمرینات مدیتیشن، تنفس عمیق یا گفتگو با مشاور می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
تاب‌آوری روانی، توانایی سازگار شدن با شرایط سخت و مدیریت احساسات در زمان بحران است. این مهارت با آگاهی، خویشتن‌داری و تمرین تقویت می‌شود.
هر فرد با انتخاب شیوه برخورد خود با اخبار، محتواها و تعاملات روزانه، می‌تواند نقش موثری در حفظ آرامش خانواده و محیط اطراف ایفا کند. آرامش امروز ما، به معنای امنیت روانی فرزندان، همکاران و جامعه فردا خواهد بود.
در پی رخدادهای اخیر، وزارت بهداشت با بهره‌گیری از ظرفیت بیش از ۳ هزار روان‌شناس و مشاور در سراسر کشور، آماده ارائه خدمات روانی به آسیب‌دیدگان است.
این نیروها در مراکز جامع سلامت فعال هستند و به صورت حضوری و غیرحضوری خدمات مشاوره روانی را به عموم مردم ارائه می‌دهند. در صورت نیاز، می‌توانید با مراکز بهداشتی محل سکونت خود تماس بگیرید و از این خدمات رایگان استفاده کنید.
حوادث ناگوار، آزمونی برای پایداری روانی جامعه هستند. مدیریت احساسات، انتخاب‌های آگاهانه در مصرف محتوا و حمایت از یکدیگر، ابزارهایی هستند که می‌توانند این مسیر دشوار را هموارتر کنند.
با پرهیز از بازنشر اخبار مخرب، مراقبت از آسیب‌پذیرها، حفظ ارتباطات عاطفی و توجه به وضعیت جسمی و روانی خود، می‌توانیم نقش مهمی در کاهش اضطراب اجتماعی و افزایش تاب‌آوری جمعی ایفا کنیم.
اولین دیدگاه را شما بنویسید