پوسیدگی دندان قابل بازگشت نیست؛ اهمیت پیشگیری و بهداشت دهان

سلامت دهان و دندان بخش جدایی‌ناپذیر سلامت عمومی انسان است. بی‌توجهی به بهداشت دهان می‌تواند نه تنها باعث از دست رفتن دندان‌ها شود، بلکه مشکلات جدی‌تری مانند بیماری‌های لثه، عفونت، و حتی افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت را در پی داشته باشد. متخصصان تاکید می‌کنند که پوسیدگی دندان برخلاف برخی مشکلات دیگر، روندی غیرقابل بازگشت دارد و بهترین راه مقابله با آن، پیشگیری و رعایت اصول بهداشت دهان است.

تاکید بر پیشگیری به جای درمان

اصغر عبادی‌فر، رئیس دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، در مراسم پویش ملی «ماه مهر؛ ماه سلامت دهان و دندان» بر ضرورت تمرکز بر پیشگیری تأکید کرد. او توضیح داد که اقدامات پیشگیرانه با هزینه کمتر و اثربخشی بالاتر می‌تواند سطح سلامت عمومی جامعه را ارتقا دهد.

پیشگیری نه تنها درد و رنج بیماران را کاهش می‌دهد، بلکه کرامت انسانی را نیز حفظ می‌کند. از سوی دیگر، ترویج بهداشت نیازی به تربیت گسترده نیروی انسانی با آموزش‌های طولانی و پرهزینه ندارد و می‌تواند به صورت عادلانه در سطح جامعه گسترش یابد.

پویش ملی سلامت دهان و دندان

زهرا قربانی، سرپرست دفتر سلامت دهان و دندان وزارت بهداشت، گزارشی از روند اجرای پویش ملی ارائه داد. به گفته او، این برنامه از مهرماه سال گذشته آغاز شده و هدف اصلی آن کاهش میزان پوسیدگی دندان در کودکان زیر ۱۲ سال است.

او توضیح داد که این پویش در چارچوب برنامه هفتم توسعه طراحی شده و امسال در سطح ملی اجرا خواهد شد. همچنین کلینیک آموزش بهداشت دهان و دندان دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی به عنوان الگویی کشوری برای سایر دانشکده‌ها معرفی شده است. استفاده از رسانه‌ها، به ویژه شبکه‌های اجتماعی پرمخاطب، یکی از محورهای اصلی برای گسترش پیام‌های بهداشتی این پویش است.

آغاز پیشگیری از دوران بارداری

محمد حسین خوشنویسان، عضو هیئت علمی گروه سلامت دهان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تاکید کرد که پیشگیری باید از دوران بارداری مادران آغاز شود. او گفت آموزش بهداشت دهان باید مستمر، متنوع و متناسب با گروه‌های مختلف جامعه باشد.

نقش مادران، معلمان مدارس و تیم سلامت دهان سه ضلع اصلی آموزش بهداشت هستند و تقویت آن‌ها می‌تواند تأثیر چشمگیری بر کاهش پوسیدگی داشته باشد. خوشنویسان همچنین توصیه کرد که اساتید دندانپزشکی پس از هر درمان، حداقل سه تا پنج دقیقه را به آموزش اصول بهداشتی به بیماران اختصاص دهند. این اقدام ساده می‌تواند آگاهی بیماران را افزایش داده و از بروز مشکلات بعدی جلوگیری کند.

اهمیت آموزش و فرهنگ‌ سازی عمومی

آموزش صحیح و مستمر در زمینه بهداشت دهان می‌تواند یکی از مهم‌ترین ابزارها برای کاهش شیوع بیماری‌های دندانی باشد. تحقیقات جهانی نشان می‌دهد که جوامعی که فرهنگ مسواک زدن، استفاده از نخ دندان و مراجعه منظم به دندانپزشک را تقویت کرده‌اند، نه تنها سلامت دندان‌ها را حفظ کرده‌اند، بلکه هزینه‌های درمانی در آن‌ها به شکل چشمگیری کاهش یافته است.

این امر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری بر روی آموزش بهداشت دهان و دندان، در مقیاس کلان به سود نظام سلامت و خانواده‌ها خواهد بود.

ضرورت اصلاح سبک زندگی و تغذیه

حسنعلی شفیعی، نماینده معاونت بهداشت وزارت بهداشت، در این مراسم با اشاره به اهمیت برگزاری چنین رویدادهایی گفت اصلاح سبک زندگی، توجه به تغذیه مناسب و مراقبت از دوران بارداری می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات دندانی داشته باشد.

او تاکید کرد که پویش ملی مهر فرصتی ارزشمند برای گسترش آگاهی‌های عمومی در زمینه سلامت دهان و دندان است. این پویش به عنوان یک برنامه ملی و گسترده طراحی شده و قرار است در سال‌های آینده با قدرت بیشتری ادامه یابد.

نقش رسانه‌ ها و فناوری‌ های نوین

در دنیای امروز، رسانه‌ها و پلتفرم‌های دیجیتال نقشی اساسی در آموزش عمومی دارند. انتشار محتوای آموزشی در شبکه‌های اجتماعی، تولید ویدئوهای آموزشی کوتاه و استفاده از اپلیکیشن‌های سلامت می‌تواند به شکل چشمگیری آگاهی مردم را افزایش دهد. در بسیاری از کشورها، حتی از بازی‌های دیجیتال برای آموزش کودکان در زمینه مسواک زدن و مراقبت از دندان‌ها استفاده می‌شود.

استفاده از چنین ابزارهایی در ایران نیز می‌تواند مسیر تازه‌ای برای تقویت فرهنگ بهداشت دهان و دندان باشد و مشارکت خانواده‌ها را بیشتر کند.

نتیجه‌ گیری

پوسیدگی دندان یک مشکل رایج و غیرقابل بازگشت است که تنها راه مقابله مؤثر با آن، پیشگیری و رعایت اصول بهداشتی است. متخصصان تاکید دارند که این پیشگیری باید از دوران بارداری آغاز شود و با آموزش مستمر به گروه‌های مختلف جامعه ادامه یابد.

پویش ملی سلامت دهان و دندان فرصتی ارزشمند برای افزایش آگاهی عمومی، کاهش هزینه‌های درمان و ارتقای سلامت جامعه است. با تقویت آموزش، اصلاح سبک زندگی و بهره‌گیری از رسانه‌ها، می‌توان آینده‌ای را تصور کرد که در آن کودکان و بزرگسالان کمتر با مشکلات دندانی دست و پنجه نرم کنند و کیفیت زندگی به طور کلی بهبود یابد.