داروی جدید لاغری؛ رقیب جدی اوزمپیک با متابولیسم‌ سازی پایدار برای چربی‌ سوزی

در سال‌های اخیر داروهای کاهش وزن مانند اوزمپیک (Ozempic) و وگووی (Wegovy) به شهرت جهانی رسیده‌اند و میلیون‌ها نفر از آن‌ها برای کنترل وزن استفاده می‌کنند. با این حال، بیشتر این داروها تنها با کاهش اشتها عمل می‌کنند و در بسیاری از افراد پس از قطع مصرف، وزن از دست‌رفته به سرعت بازمی‌گردد. اکنون داروی نوینی به نام RES-010 معرفی شده که به جای اثرگذاری بر اشتها، متابولیسم بدن را بازبرنامه‌ریزی می‌کند و همین ویژگی آن را به رقیبی جدی برای اوزمپیک تبدیل کرده است.

تفاوت RES-010 با داروهای کاهنده اشتها

داروهای رایج گروه آگونیست گیرنده پپتید-۱ شبه گلوکاگون (GLP-1) مانند اوزمپیک، ترو لیسیتی و وگووی، بیشتر بر کاهش اشتها و کند کردن تخلیه معده تمرکز دارند. این موضوع باعث می‌شود فرد کالری کمتری دریافت کند، اما مشکل اصلی زمانی ایجاد می‌شود که با قطع مصرف، اشتها بازمی‌گردد و وزن دوباره افزایش می‌یابد.

بر خلاف این رویکرد، RES-010 با یک مکانیسم کاملا متفاوت عمل می‌کند:

• هدف‌گیری مسیرهای ژنتیکی موثر در متابولیسم چربی
• بازبرنامه‌ریزی نحوه استفاده سلول‌ها از انرژی
• ایجاد تغییرات پایدار که حتی بعد از قطع دارو باقی می‌مانند

معرفی داروی RES-010 و مکانیسم عملکرد آن

این دارو توسط شرکت زیست‌فناوری رسالیس تراپیوتیکس (Resalis Therapeutics) در ایتالیا توسعه یافته است. RES-010 از نوعی فناوری به نام «الیگونوکلئوتید آنتی‌سنس» استفاده می‌کند. این ترکیب مصنوعی با مهار فعالیت RNA به نام miR-22، فرآیندهای کلیدی مرتبط با چاقی را تحت کنترل قرار می‌دهد.

پژوهش‌ها نشان داده‌اند که miR-22 نقش مهمی در موارد زیر دارد:

• تنظیم متابولیسم چربی در بدن
• کنترل تولید و عملکرد میتوکندری‌ها (منبع انرژی سلول)
• سازمان‌دهی و بازسازی بافت چربی

به این ترتیب، دارو مستقیما ریشه چاقی را هدف می‌گیرد و نه صرفا کاهش اشتها را.

نتایج آزمایش‌ های حیوانی

یکی از نقاط قوت RES-010 نتایجی است که در آزمایش‌های حیوانی به دست آمده است. در مطالعه‌ای که طی پنج ماه روی موش‌ها انجام شد، حیوانات تحت درمان با این دارو ۱۲ درصد بیشتر از گروه کنترل وزن کم کردند، بدون این‌که کالری دریافتی آن‌ها کاهش یابد.

ویژگی‌های مهمی که در این آزمایش‌ها مشاهده شد:

• کاهش وزن به دلیل تغییر متابولیسم، نه کم‌خوری
• افزایش تبدیل چربی سفید ذخیره‌ای به چربی قهوه‌ای سوزاننده انرژی
• بهبود عملکرد میتوکندری‌ها و افزایش مصرف انرژی سلولی

مزیت RES-010 نسبت به اوزمپیک و داروهای مشابه

یکی از مشکلات داروهای GLP-1 مانند اوزمپیک، از دست رفتن بخشی از توده بدون چربی بدن (عضله و استخوان) است. این مسئله می‌تواند برای سلامتی درازمدت مضر باشد. اما آزمایش‌های انجام‌شده روی نخستی‌های غیرانسانی نشان داد که RES-010 تنها سلول‌های چربی را هدف می‌گیرد و به سایر بافت‌ها آسیب نمی‌رساند.

بر اساس نتایج این مطالعات:

• تزریق RES-010 طی ۱۰ هفته باعث کاهش ۱۵ درصدی چربی بدن شد
• تنها ۱ درصد از توده بدون چربی از دست رفت
• در مقایسه، اوزمپیک باعث ۱۶ درصد کاهش چربی و ۸ درصد کاهش توده بدون چربی شد

پایداری نتایج حتی پس از قطع مصرف

یکی از ویژگی‌های منحصربه‌فرد RES-010، ماندگاری نتایج پس از قطع دارو است. در حالی که مصرف‌کنندگان اوزمپیک پس از توقف دارو به سرعت دچار بازگشت وزن می‌شوند، آزمایش‌ها نشان دادند که افرادی که از RES-010 استفاده کردند، کاهش وزن خود را حفظ نمودند. حتی زمانی که RES-010 همراه با اوزمپیک مصرف شد، کاهش وزن به صورت پایدار باقی ماند.

این موضوع نویدبخش یک تحول اساسی در درمان چاقی است، چراکه برای اولین بار دارویی معرفی شده که مستقیما فرآیندهای بنیادی چربی‌سوزی را تغییر می‌دهد.

آینده داروی RES-010 و مراحل کارآزمایی بالینی

RES-010 در حال حاضر وارد فاز نخست کارآزمایی بالینی انسانی در هلند شده است. این مطالعه از نوامبر ۲۰۲۴ آغاز شده و انتظار می‌رود نتایج اولیه آن در اوایل سال ۲۰۲۶ منتشر شود. در صورت تایید، این دارو می‌تواند نسل جدیدی از درمان‌های ضدچاقی را شکل دهد که تاثیرات آن پایدار و ایمن‌تر از روش‌های موجود است.

با توجه به روند صعودی شیوع چاقی در جهان، ورود چنین دارویی می‌تواند نقطه عطفی در بهبود سلامت عمومی باشد.

نتیجه‌ گیری

داروی RES-010 با مکانیسمی نوآورانه، نه تنها چربی‌های اضافی بدن را کاهش می‌دهد بلکه متابولیسم را بازبرنامه‌ریزی می‌کند تا نتایج پایدار باقی بمانند. تفاوت بزرگ آن با اوزمپیک و سایر داروهای مشابه در این است که توده بدون چربی را حفظ کرده و پس از قطع مصرف نیز اثرات آن باقی می‌ماند. اگرچه هنوز در مراحل ابتدایی آزمایش قرار دارد، اما این دارو می‌تواند آینده درمان چاقی را متحول کند و به یکی از رقبای اصلی اوزمپیک در سال‌های پیش رو تبدیل شود.