شهریور 23, 1404
0
0
آرتروز زانو یکی از شایع‌ترین بیماری‌های مفصلی در جهان است که میلیون‌ها نفر را درگیر کرده و کیفیت زندگی آن‌ها را کاهش می‌دهد. این بیماری به دلیل تخریب تدریجی غضروف زانو رخ می‌دهد و در موارد شدید، بیمار مجبور به انجام جراحی تعویض مفصل می‌شود. اما جراحی تعویض مفصل، یک روش تهاجمی است که هزینه‌های بالایی دارد و با عوارض جانبی متعددی همراه است. به همین دلیل، محققان سال‌هاست به دنبال راهی برای بازسازی غضروف طبیعی بدن هستند تا بتوانند جایگزینی کم‌خطرتر و پایدارتر برای این جراحی ارائه دهند. پژوهش جدید دانشمندان دانشگاه نورث‌وسترن آمریکا در همین راستا، امیدهای تازه‌ای را زنده کرده است.
دانشمندان دانشگاه نورث‌وسترن موفق به تولید یک بیوماده پیشرفته شده‌اند که می‌تواند روند بازسازی غضروف زانو را فعال کند. این ماده در مدل حیوانی آزمایش شده و توانسته نتایج خارق‌العاده‌ای ارائه دهد. محققان ماده زیستی را در مفصل‌های آسیب‌دیده تزریق کردند و مشاهده شد که طی شش ماه، غضروف جدید با کیفیتی بالا و شباهت بسیار به غضروف طبیعی بدن شکل گرفته است.
این غضروف تازه نه تنها از نظر ظاهری و ساختاری مشابه بافت طبیعی بود، بلکه سرشار از پروتئین‌های کلیدی مانند کلاژن نوع دوم و پروتئوگلیکان‌ها بود. این ترکیبات اصلی‌ترین اجزای غضروف طبیعی هستند که نقش حیاتی در استحکام، انعطاف‌پذیری و عملکرد صحیح مفصل ایفا می‌کنند.
بیوماده طراحی‌شده ظاهری شبیه به لاستیک نرم دارد، اما از نظر مولکولی ساختاری بسیار پیچیده و هوشمندانه دارد. این ماده مانند یک داربست عمل میکند و محیطی مشابه فضای طبیعی غضروف در بدن ایجاد میکند تا سلول‌های جدید بتوانند رشد کرده و بافت آسیب‌دیده را ترمیم کنند.
این ماده از دو بخش کلیدی تشکیل شده است:
ترکیب این دو بخش، شبکه‌ای از الیاف ایجاد میکند که ساختار غضروف را تقلید کرده و سلول‌های بدن را به بازسازی تحریک میکند. جالب است بدانید که اسید هیالورونیک علاوه بر نقش درمانی در مفاصل، در صنایع زیبایی و محصولات مراقبت پوستی نیز کاربرد گسترده‌ای دارد.
برای ارزیابی عملی، محققان این بیوماده را در مفاصل گوسفندان آزمایش کردند. انتخاب گوسفند به این دلیل بود که مفاصل آن‌ها از نظر اندازه، فشار مکانیکی و ساختار شباهت زیادی به زانوی انسان دارند. پس از تزریق، این ماده در ناحیه آسیب‌دیده به تدریج تجزیه شد و جای خود را به غضروف جدید داد.
نتایج آزمایش نشان داد که مفاصل درمان‌شده نسبت به گروه کنترل، کیفیت بسیار بالاتری داشتند و غضروف تولیدشده از نظر عملکردی نیز مشابه با غضروف طبیعی عمل می‌کرد. این یافته می‌تواند نقطه عطفی در درمان‌های ارتوپدی محسوب شود و بسیاری از بیماران را از انجام جراحی‌های پرخطر بی‌نیاز کند.
جراحی تعویض مفصل زانو هر ساله برای میلیون‌ها بیمار در سراسر جهان انجام می‌شود. هرچند این جراحی می‌تواند درد را کاهش دهد و حرکت را بهبود بخشد، اما اغلب با مشکلاتی مانند سایش پروتز، عفونت، یا نیاز به جراحی مجدد مواجه است. به همین دلیل، دانشمندان به دنبال روش‌های کمتر تهاجمی و ماندگارتر هستند.
بیوماده جدید می‌تواند در آینده به عنوان جایگزینی برای این جراحی‌ها مورد استفاده قرار گیرد. به گفته ساموئل استاپ، نویسنده اصلی پژوهش، این درمان برخلاف روش‌های موجود که بیشتر منجر به تولید غضروف فیبری ضعیف می‌شوند، قادر است غضروف هیالین طبیعی و مقاوم را بازسازی کند.
این فناوری تنها به درمان آرتروز محدود نمی‌شود. محققان امیدوارند در آینده از این روش برای درمان انواع آسیب‌های ورزشی، ترمیم مفاصل آسیب‌دیده در جوانان و حتی جلوگیری از پیشرفت بیماری‌های مزمن مفصلی استفاده شود. علاوه بر این، اگر آزمایش‌های انسانی موفقیت‌آمیز باشد، بیماران بسیاری در سراسر جهان از هزینه‌های سنگین جراحی و دوران نقاهت طولانی رهایی خواهند یافت.
کشف بیوماده نوآورانه برای بازسازی غضروف زانو، یک گام بزرگ در مسیر درمان بیماری‌های مفصلی است. این فناوری می‌تواند نه تنها جایگزینی ایمن‌تر و مؤثرتر برای جراحی تعویض مفصل باشد، بلکه امید تازه‌ای برای میلیون‌ها بیمار مبتلا به آرتروز و آسیب‌های غضروفی ایجاد کند. هرچند هنوز نیاز به تحقیقات بیشتر و آزمایش‌های بالینی در انسان وجود دارد، اما نتایج اولیه نشان می‌دهد که آینده درمان‌های ارتوپدی ممکن است دستخوش تحولی شگرف شود.
اولین دیدگاه را شما بنویسید