پوکی استخوان یکی از بیماری های شایع دوران سالمندی است که با کاهش تراکم و استحکام استخوان ها همراه است و خطر شکستگی را به شدت افزایش می دهد. این بیماری به ویژه در زنان بعد از یائسگی شیوع بیشتری دارد و کیفیت زندگی بیماران را کاهش می دهد. با وجود درمان های موجود، همچنان نیاز به روش های ایمن تر و موثرتر احساس می شود. پژوهش جدید دانشمندان آلمانی نشان می دهد که ممکن است بتوان پوکی استخوان را نه تنها کنترل کرد، بلکه آن را به طور کامل معکوس نمود.
دانشمندان دانشگاه لایپزیگ در آلمان موفق به شناسایی گیرنده ای به نام GPR133 شدند که نقش حیاتی در تنظیم تراکم استخوان دارد. این گیرنده به طور طبیعی در بافت استخوانی فعال است و به تعامل سلول های مجاور و فشار مکانیکی ناشی از فعالیت بدنی واکنش نشان می دهد.
زمانی که GPR133 فعال می شود، دو فرآیند کلیدی آغاز می گردد: نخست، تحریک سلول های استخوان ساز که به ساخت بافت جدید کمک می کنند و دوم، مهار سلول های استخوان خوار که از تجزیه استخوان جلوگیری می نمایند. این دو عملکرد باعث می شوند استخوان ها قوی تر و مقاوم تر شوند. شناسایی این مکانیزم، مسیر جدیدی را برای درمان بیماری های استخوانی باز کرده است.
برای بهره برداری از نقش مهم GPR133، محققان ترکیب شیمیایی جدیدی به نام AP503 طراحی کردند. این ترکیب می تواند همانند مکانیسم طبیعی بدن عمل کند و گیرنده را فعال سازد.
نتایج آزمایش روی موش ها نشان داد که AP503 نه تنها موجب تقویت استخوان های سالم می شود، بلکه قادر است شرایط مشابه پوکی استخوان را به طور کامل معکوس کند. این دستاورد به معنای آن است که می توان از یک ماده شیمیایی برای بازسازی بافت استخوانی و جلوگیری از تحلیل آن استفاده کرد، بدون آنکه نیاز به روش های تهاجمی یا داروهای پر عارضه باشد.
یکی از نکات جالب این کشف آن است که فعال سازی گیرنده GPR133 علاوه بر تقویت استخوان ها، موجب افزایش قدرت عضلات اسکلتی نیز می شود. این یافته اهمیت زیادی دارد زیرا در دوران سالمندی، تحلیل استخوان و ضعف عضلات اغلب همزمان رخ می دهند و منجر به افزایش خطر زمین خوردن و شکستگی می شوند.
بنابراین، AP503 می تواند به عنوان یک درمان دو منظوره عمل کند و همزمان با دو مشکل بزرگ مرتبط با پیری مقابله نماید. این ویژگی منحصر به فرد می تواند تحولی بزرگ در پزشکی سالمندان ایجاد کند و کیفیت زندگی بیماران را به شکل قابل توجهی بهبود بخشد.
پژوهشگران در آزمایش های خود مشاهده کردند که اگر به دلیل تغییرات ژنتیکی، عملکرد گیرنده GPR133 مختل شود، حیوانات در سنین پایین علائمی شبیه به پوکی استخوان انسانی نشان می دهند. این موضوع نشان دهنده اهمیت حیاتی این گیرنده در سلامت استخوان است.
هنگامی که محققان از ترکیب AP503 استفاده کردند، توانستند استحکام استخوان را در هر دو گروه موش های سالم و موش های مبتلا به پوکی استخوان به طور قابل توجهی افزایش دهند. این یافته نشان می دهد که تحریک مصنوعی این گیرنده می تواند حتی در شرایط بیماری نیز روند تخریب استخوان را معکوس نماید.
تیم تحقیقاتی دانشگاه لایپزیگ اکنون در حال بررسی کاربردهای گسترده تر AP503 در درمان بیماری های مختلف است. هدف اصلی این پروژه، توسعه داروهایی است که هم ایمنی بالایی داشته باشند و هم بتوانند به صورت پایدار از استخوان و عضله محافظت کنند.
انتظار می رود در آینده نزدیک آزمایش های بالینی بر روی انسان آغاز شود تا مشخص گردد که این ترکیب تا چه اندازه در بیماران انسانی موثر و بی خطر خواهد بود. اگر نتایج موفقیت آمیز باشند، این دارو می تواند یکی از بزرگترین پیشرفت ها در درمان پوکی استخوان طی دهه های اخیر باشد.
کشف گیرنده GPR133 و توسعه ترکیب شیمیایی AP503 توسط دانشمندان آلمانی امید تازه ای برای میلیون ها بیمار مبتلا به پوکی استخوان ایجاد کرده است. این پژوهش نشان می دهد که می توان شرایط این بیماری را معکوس کرد و همزمان از عضلات و استخوان ها محافظت نمود. اگر این یافته ها در آزمایش های انسانی نیز تایید شوند، آینده درمان پوکی استخوان و بیماری های مرتبط با سالمندی روشن تر از همیشه خواهد بود.
اولین دیدگاه را شما بنویسید