شهریور 13, 1404
0
0
پژوهش های جدید نشان می دهند که تجربه های تلخ زندگی مانند جنگ، نسل کشی، آزار های شدید یا شرایط استرس زا می توانند ردپای خود را نه تنها بر زندگی فرد، بلکه بر نسل های بعدی نیز باقی بگذارند. این پدیده که در سال های اخیر توجه بسیاری از دانشمندان را به خود جلب کرده، به کمک علم «اپی ژنتیک» توضیح داده می شود. اپی ژنتیک نشان می دهد که عوامل محیطی و روانی قادرند با تغییر در نحوه فعالیت ژن ها، اثرات پایداری بر جسم و روان نسل های بعدی بگذارند.
تروما یا آسیب روانی، واکنش عمیق روان و جسم به رویداد های تکان دهنده ای مانند جنگ، بلایای طبیعی، خشونت یا سوءاستفاده است. برخلاف تصور عمومی، تروما صرفاً یک تجربه ذهنی نیست؛ بلکه می تواند تغییرات واقعی در مغز، هورمون ها و حتی ژن ها ایجاد کند.
دانشمندان معتقدند زمانی که یک فرد دچار تروما می شود، بدن او سیگنال هایی تولید می کند که می توانند به تغییرات اپی ژنتیک منجر شوند. این تغییرات نه تنها بر سلامت فرد تأثیر دارند، بلکه ممکن است از طریق سلول های جنسی (تخمک یا اسپرم) به فرزندان منتقل شوند.
اپی ژنتیک شاخه ای از زیست شناسی است که به بررسی چگونگی روشن و خاموش شدن ژن ها می پردازد. ژنوم بدن ما مانند سخت افزار یک رایانه است، در حالی که اپی ژنتیک مانند نرم افزاری است که تعیین می کند هر ژن چه زمانی و چگونه فعال یا غیر فعال شود. این فرایند به کمک افزودن یا حذف برچسب های شیمیایی به DNA انجام می گیرد.
به گفته «ایزابل مانسوی»، استاد نورواپی ژنتیک، این تغییرات می توانند در پاسخ به محیط و تجربه های زندگی رخ دهند و حتی در برخی موارد به نسل های بعد منتقل شوند. به بیان ساده، اپی ژنتیک نشان می دهد که گذشته ما می تواند تا حدی در DNA آینده فرزندانمان بازتاب پیدا کند.
مطالعات متعددی در زمینه تأثیر تروما بر نسل های بعد انجام شده است و نتایج آنها نشان می دهد که این پدیده می تواند واقعی باشد.
این یافته ها به معنای آن نیست که سرنوشت افراد به طور کامل از پیش نوشته شده است. آنچه اپی ژنتیک نشان می دهد این است که تجربه های سخت و تلخ می توانند مانند یک «علامت» یا «سیگنال» در ژن ها باقی بمانند و احتمال بروز مشکلات روانی یا جسمی را افزایش دهند. اما این تغییرات الزامی نیستند و عوامل محیطی جدید، سبک زندگی سالم و مداخلات روانشناختی می توانند آنها را کاهش دهند یا حتی خنثی کنند.
«موشه اسزیف»، استاد فارماکولوژی دانشگاه مک گیل، می گوید: پژوهش های اپی ژنتیک به یکی از بنیادی ترین پرسش های بشر پاسخ می دهند؛ اینکه چه میزان از سرنوشت ما به ژن هایمان وابسته است و چه مقدار در اختیار خود ما قرار دارد.
شناخت بهتر از تأثیر تروما بر نسل های بعدی می تواند پیامد های مهمی برای سلامت عمومی و روانشناسی داشته باشد. این آگاهی به ما کمک می کند تا اهمیت درمان تروما در نسل فعلی را جدی تر بگیریم و بدانیم که مراقبت از سلامت روان، تنها به خود فرد محدود نمی شود، بلکه بر فرزندان و حتی نوه ها نیز اثر خواهد گذاشت.
علاوه بر این، این تحقیقات نشان می دهند که سیاست گذاری های اجتماعی در زمینه جنگ، خشونت و فجایع انسانی باید ابعاد ژنتیکی و بین نسلی آنها را هم در نظر بگیرد. زیرا اثرات تروما تنها به یک دوره تاریخی محدود نمی شوند، بلکه می توانند در لایه های ژنتیکی نسل های بعد نیز تکرار شوند.
تحقیقات جدید در زمینه اپی ژنتیک نشان می دهند که تروما و آسیب های روحی می توانند اثری ماندگار فراتر از تجربه های فردی داشته باشند و حتی به نسل های بعد منتقل شوند. اگرچه این یافته ها به معنای پیش تعیین شدن کامل سرنوشت نیست، اما یادآوری می کنند که سلامت روانی نسل امروز می تواند میراثی برای نسل های آینده باشد.
پس همانطور که بدن ما نیازمند مراقبت است، ذهن و روان نیز باید جدی گرفته شوند، چرا که تأثیر آنها ممکن است در زندگی کسانی که هنوز به دنیا نیامده اند، احساس شود.
اولین دیدگاه را شما بنویسید