شهریور 1, 1404
0
0
موسیقی بخش جدایی‌ناپذیری از زندگی انسان است و تأثیرات آن فراتر از صرف شنیدن صداهای دلنشین است. بسیاری از افراد تجربه کرده‌اند که آهنگ‌های دوران نوجوانی و جوانی، حتی سال‌ها بعد، احساسات و خاطرات قوی‌ای در آن‌ها زنده می‌کند. پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند که این علاقه صرفاً به کیفیت موسیقی مربوط نمی‌شود، بلکه به ارتباط عمیق آن با خاطرات شخصی و دوره‌های سرنوشت‌ساز زندگی بازمی‌گردد.
مطالعات روانشناسی پدیده‌ای به نام «برآمدگی خاطرات» یا Reminiscence Bump را معرفی کرده‌اند؛ دوره‌ای که انسان بیشترین خاطرات ماندگار خود را از آن دوران به یاد می‌آورد. این دوره معمولاً بین ۱۰ تا ۳۰ سالگی قرار دارد و شامل تجربیات جدید، شکل‌گیری هویت و لحظات اجتماعی مهم است.
محققان دانشگاه دورام انگلستان دریافتند که این برآمدگی خاطرات به حوزه موسیقی نیز سرایت می‌کند. در واقع، آهنگ‌هایی که در دوران نوجوانی و اوایل جوانی شنیده می‌شوند، بیشترین پیوند را با خاطرات شخصی افراد دارند و تأثیری فراتر از موسیقی صرف ایجاد می‌کنند.
در این پژوهش، محققان از ۴۷۰ فرد ۱۸ تا ۸۲ ساله خواستند که ۱۱۱ آهنگ محبوب از سال‌های ۱۹۵۰ تا ۲۰۱۵ را ارزیابی کنند. معیارهای ارزیابی شامل میزان آشنایی، میزان ارتباط با خاطرات شخصی و میزان علاقه به آهنگ بود.
نتایج نشان داد:
بااین‌حال، جالب است بدانیم که پیوند قوی با خاطرات لزوماً به معنای علاقه بیشتر به موسیقی نیست. بسیاری از شرکت‌کنندگان در سنین ۱۸ تا ۴۰ سال، حتی اگر خاطرات زیادی با یک آهنگ داشتند، علاقه بیشتری نسبت به آثار جدید نشان نمی‌دادند.
یکی از مهم‌ترین یافته‌ها این است که ماندگاری آهنگ‌ها در ذهن، ناشی از همراهی آن‌ها با لحظات مهم زندگی است، نه صرفاً کیفیت هنری یا ملودی موسیقی. این آهنگ‌ها به نوعی نقطه اتصال بین خاطرات، احساسات و تجربیات اجتماعی افراد ایجاد می‌کنند.
بااین‌حال، برخی آثار موسیقایی توانسته‌اند از مرزهای نسلی عبور کنند. آهنگ‌هایی مانند Hotel California از گروه ایگلز و Billie Jean از مایکل جکسون، نه‌تنها برای نسل اصلی شنونده خود محبوب بودند، بلکه برای نسل‌های بعدی نیز جذابیت داشتند.
این مطالعه نه تنها درک ما از علاقه به موسیقی را افزایش می‌دهد، بلکه پیامدهای مهمی برای روانشناسی و جامعه‌شناسی نیز دارد.
مطالعه اخیر دانشگاه دورام نشان می‌دهد که علاقه عمیق به موسیقی دوران جوانی بیشتر از کیفیت موسیقی ناشی می‌شود و با خاطرات مهم و تجربیات سرنوشت‌ساز زندگی مرتبط است. این یافته‌ها نه تنها راز شیفتگی نوستالژیک ما نسبت به آهنگ‌های قدیمی را روشن می‌کنند، بلکه نشان می‌دهند که موسیقی می‌تواند ابزار قدرتمندی برای تقویت خاطرات، هویت فردی و ارتباطات اجتماعی باشد.
یافته‌های این پژوهش در ژورنال Music and Science منتشر شده و تأکیدی است بر اینکه موسیقی دوران جوانی، حتی سال‌ها بعد، همواره تأثیرگذار و زنده در ذهن ما باقی می‌ماند.
اولین دیدگاه را شما بنویسید