مرداد 13, 1404
0
0
سرطان کبد یکی از مهلک‌ترین انواع سرطان در جهان است که آمار ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از آن با سرعت نگران‌کننده‌ای در حال افزایش است. با این حال، تحقیقات جدید نشان می‌دهند که بخش بزرگی از این بحران قابل پیشگیری است. اگرچه درمان سرطان کبد دشوار و پرهزینه است، اما پیشگیری از آن می‌تواند با اقداماتی ساده، مقرون‌به‌صرفه و مؤثر انجام شود. در این مقاله، به مهم‌ترین عوامل خطر و راهکارهای پیشگیری علمی و عملی اشاره خواهیم کرد.
افزایش نرخ ابتلا به سرطان کبد در جهان به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، به یک هشدار جدی برای نظام‌های سلامت عمومی تبدیل شده است.
مطالعات بین‌المللی نشان می‌دهند که سرطان کبد در حال حاضر سومین علت مرگ ناشی از سرطان در جهان است و تا سال ۲۰۵۰ ممکن است سالانه بیش از ۱.۳ میلیون نفر را قربانی کند. رشد جمعیت، سالمندی جوامع و سبک زندگی ناسالم از جمله عوامل مؤثر در این افزایش چشمگیر هستند. به‌ویژه در مناطقی مانند آفریقا و آسیا، روند ابتلا با سرعت بیشتری در حال پیشروی است.
کارشناسان حوزه سلامت بر این باورند که با اصلاح برخی از رفتارهای بهداشتی و سیاست‌گذاری‌های کلان، می‌توان از وقوع میلیون‌ها مورد سرطان کبد در سال‌های آینده جلوگیری کرد.
بر اساس یافته‌های منتشر شده در نشریه لنست، سه اقدام اصلی می‌توانند نقش تعیین‌کننده‌ای در پیشگیری از این بیماری داشته باشند:
چاقی یکی از عوامل خطر اصلی برای ابتلا به کبد چرب و در نهایت سرطان کبد است. مصرف غذاهای فرآوری‌شده، نوشیدنی‌های شیرین، چربی‌های اشباع و کم‌تحرکی، بدن را مستعد تجمع چربی در کبد می‌کند. اتخاذ رژیم غذایی مدیترانه‌ای، افزایش مصرف سبزیجات، میوه‌ها و غلات کامل و فعالیت بدنی منظم می‌تواند نقش مهمی در پیشگیری داشته باشد.
هپاتیت B یکی از دلایل عمده ابتلا به سرطان کبد است، به‌ویژه در کشورهایی مانند چین که میزان شیوع این ویروس بالا است. پوشش کامل واکسیناسیون در نوزادان و نوجوانان و نیز ارائه واکسن به بزرگسالان پرخطر می‌تواند از هزاران مورد ابتلا جلوگیری کند.
مصرف بی‌رویه الکل به مرور زمان به نارسایی کبدی و سرطان منجر می‌شود. سیاست‌هایی مانند افزایش مالیات بر نوشیدنی‌های الکلی، قرار دادن هشدارهای تصویری روی بطری‌ها و آموزش عمومی در مورد خطرات مصرف الکل، از جمله ابزارهایی هستند که کشورها می‌توانند برای کاهش مصرف جامعه به‌کار گیرند.
در سال‌های اخیر، بیماری کبد چرب متابولیک، به‌ویژه در کشورهای صنعتی، به یکی از عوامل نگران‌کننده ابتلا به سرطان کبد تبدیل شده است.
این بیماری که سابقاً با عنوان کبد چرب غیرالکلی شناخته می‌شد، اکنون نزدیک به یک‌سوم جمعیت جهان را درگیر کرده است. در موارد پیشرفته‌تر، این بیماری می‌تواند به استئاتوهپاتیت متابولیک (MASH) تبدیل شود که زمینه‌ساز التهاب و تخریب سلول‌های کبدی و در نهایت بروز سرطان است. تغییر سبک زندگی، ورزش منظم و کنترل قند خون و چربی از جمله راهکارهای کنترل این بیماری خاموش و پیش‌رونده هستند.
کارشناسان بین‌المللی از جمله نویسندگان کمیسیون لنست، مجموعه‌ای از اقدامات راهبردی را برای کنترل این بیماری توصیه کرده‌اند.
این اقدامات شامل موارد زیر است:
نمونه‌هایی مانند ژاپن ثابت کرده‌اند که سیاست‌گذاری دقیق در حوزه سلامت عمومی می‌تواند تأثیر چشمگیری در کاهش مرگ‌ومیر ناشی از سرطان داشته باشد.
اگرچه سرطان کبد یکی از مرگبارترین سرطان‌های شناخته شده است، اما برخلاف بسیاری از انواع دیگر، بخش قابل‌توجهی از موارد آن قابل پیشگیری هستند. اقدامات ساده‌ای مانند واکسیناسیون، تغذیه صحیح و کاهش مصرف الکل می‌توانند جان میلیون‌ها نفر را نجات دهند. دولت‌ها، نهادهای بهداشتی و افراد جامعه باید هم‌اکنون اقدام کنند تا در آینده شاهد کاهش چشمگیر مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری باشیم. پیشگیری از سرطان کبد نه فقط ممکن، بلکه ضروری است.
اولین دیدگاه را شما بنویسید