تحول در درمان چاقی: معرفی نخستین داروی لاغری که بدون ورزش چربی‌ ها را می‌ سوزاند

چاقی یکی از معضلات اصلی سلامت عمومی در جهان امروز است که با بیماری‌ هایی مانند دیابت نوع دو، بیماری‌ های قلبی، فشار خون بالا و اختلالات متابولیک ارتباط مستقیم دارد. روش‌ های رایج برای کاهش وزن شامل رژیم‌ های غذایی محدودکننده، فعالیت‌ های بدنی سنگین و داروهای کاهش اشتها هستند. اما پژوهش‌ های جدید از معرفی دارویی خبر می‌ دهند که مسیری کاملاً متفاوت را برای لاغری انتخاب کرده است: سوزاندن چربی بدون نیاز به فعالیت بدنی.

داروی SANA؛ لاغری بدون کاهش اشتها یا فعالیت فیزیکی

در حالی که بسیاری از داروهای لاغری با کاهش اشتها یا کند کردن جذب غذا عمل می‌ کنند، SANA به‌ طور مستقیم میزان سوخت‌ و ساز سلول‌ های چربی را افزایش می‌ دهد.

این دارو، بدون نیاز به ورزش یا تغییر رژیم غذایی، فرآیند ترموژنز را در بدن فعال می‌ کند. ترموژنز به تولید گرما در بدن از طریق سوختن کالری گفته می‌ شود. داروی SANA این قابلیت را دارد که سلول‌ های چربی سفید (که نقش ذخیره‌ کننده انرژی را دارند) را به سلول‌ های فعالی تبدیل کند که به‌ طور دائم انرژی مصرف می‌ کنند، حتی در حالت استراحت کامل.

مکانیزم اثر SANA؛ فعال‌ سازی دائمی موتور انرژی چربی‌ ها

مهم‌ ترین ویژگی SANA هدف‌ قرار دادن یک آنزیم کلیدی در متابولیسم انرژی به نام AGAT است که در مسیر تولید کراتین فعالیت می‌ کند.

SANA با اتصال کووالانسی پایدار به این آنزیم، مسیر متابولیسم انرژی در سلول‌ های چربی را به شکلی پایدار فعال می‌ کند. این موضوع به بدن اجازه می‌ دهد بدون نیاز به تحریک مداوم یا مصرف مکرر دارو، به‌ طور پیوسته چربی بسوزاند. نکته قابل‌ توجه در مورد این مکانیزم، بی‌ نیازی به تزریق‌ های روزانه یا هفتگی است که معمولاً در سایر داروهای مشابه دیده می‌ شود.

نتایج بالینی امیدوارکننده در مرحله اول آزمایش انسانی

فاز نخست کارآزمایی بالینی SANA با شرکت ۴۴ داوطلب سالم انجام شد و نتایج اولیه حاکی از ایمنی بالا و اثربخشی مناسب این دارو بود.

شرکت‌ کنندگان در این مطالعه دوزهای متفاوتی از دارو دریافت کردند و در تمامی دوزها، دارو به‌ خوبی تحمل شد و عوارض جانبی جدی گزارش نشد. گروهی که بیشترین دوز را دریافت کردند، در مدت دو هفته حدود ۳ درصد از وزن بدن خود را بدون کاهش در توده عضلانی از دست دادند. این ویژگی، SANA را از داروهایی مانند اوزمپیک (GLP-1) متمایز می‌ کند که اغلب با کاهش توده عضله همراه هستند.

تفاوت SANA با داروهای مرسوم کاهش وزن

برخلاف اغلب داروهای ضد چاقی که با تأثیر بر مغز یا هورمون‌ ها اشتها را کاهش می‌ دهند، SANA تمرکز خود را بر افزایش مصرف انرژی گذاشته است.

این دارو با فعال‌ سازی مستقیم سلول‌ های چربی به‌ عنوان کانون سوخت‌ و ساز، بدون تأثیر بر سیستم عصبی مرکزی، باعث کاهش وزن می‌ شود. این ویژگی آن را به گزینه‌ ای ایده‌ آل برای افرادی تبدیل می‌ کند که نمی‌ توانند فعالیت فیزیکی انجام دهند یا از رژیم‌ های محدود غذایی پیروی کنند. علاوه بر این، حفظ توده عضلانی در طول درمان، مزیت مهم دیگری نسبت به داروهای مشابه محسوب می‌ شود.

چالش‌ ها و گام‌ های پیش رو برای تأیید نهایی

هرچند یافته‌ های اولیه بسیار امیدوارکننده هستند، اما محققان نسبت به برخی خطرات بالقوه نیز هشدار داده‌ اند.

از آنجایی که SANA با پروتئین AGAT پیوند دائمی ایجاد می‌ کند، اگر این اتصال به پروتئین‌ های غیر هدف نیز صورت گیرد، ممکن است باعث بروز عوارض ناخواسته در بلندمدت شود. به همین دلیل، مطالعات طولانی‌ مدت‌ تر برای بررسی دقیق ایمنی این دارو ضروری است. فاز دوم کارآزمایی بالینی با حضور شرکت‌ کنندگان بیشتری، از جمله بیماران مبتلا به دیابت نوع دو، برای پایان سال ۲۰۲۵ برنامه‌ ریزی شده است.

نتیجه‌ گیری

SANA به‌ عنوان نخستین داروی مولکولی لاغری که بدون کاهش اشتها یا نیاز به ورزش، تنها از طریق افزایش متابولیسم چربی‌ ها عمل می‌ کند، می‌ تواند انقلابی در درمان چاقی ایجاد کند.

با توجه به نتایج موفقیت‌ آمیز در فاز نخست، در صورتی که مراحل بعدی نیز با موفقیت طی شود، SANA ممکن است آینده‌ ای نویدبخش برای میلیون‌ ها انسان مبتلا به چاقی و بیماری‌ های مرتبط با آن رقم بزند. این دارو نه‌ تنها به کاهش وزن بدون فشار جسمی کمک می‌ کند، بلکه احتمالاً کیفیت زندگی و سلامت عمومی را در سطح جهانی ارتقاء خواهد داد.