اختلال شخصیت هیستریونیک (Histrionic Personality Disorder یا HPD) یکی از شناختهشدهترین اختلالات شخصیتی در دستهی اختلالات نمایشیـهیجانی است. این اختلال که با ویژگیهایی همچون جلب توجه افراطی، هیجانات سطحی، اغواگری رفتاری و نیاز شدید به تأیید دیگران شناخته میشود، میتواند تأثیر عمیقی بر روابط اجتماعی و فردی افراد مبتلا داشته باشد. درک صحیح این اختلال برای خانوادهها، متخصصان سلامت روان و حتی خود فرد مبتلا، اهمیت بسزایی دارد.
این اختلال یکی از زیرمجموعههای گروه B اختلالات شخصیت در طبقهبندی راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM-5) است. افراد دارای این اختلال، احساس ارزشمندی خود را به بازخوردهای بیرونی گره میزنند. آنها وقتی در مرکز توجه قرار ندارند، احساس بیارزشی یا طردشدگی میکنند.
ویژگیهای این اختلال از نوجوانی یا اوایل بزرگسالی آغاز میشود و در ابعاد مختلف زندگی فرد (روابط، شغل، سبک ارتباطی) نمود پیدا میکند. در ادامه، برخی از مهمترین ویژگیهای این اختلال را بررسی میکنیم.
افراد مبتلا به شخصیت هیستریونیک تمایل دارند همیشه در مرکز توجه قرار گیرند. این نیاز بهقدری شدید است که گاهی دست به اعمال اغراقآمیز، نمایشی یا حتی کودکانه میزنند تا نگاهها را بهسمت خود جلب کنند.
رفتار اغواگرانه در شخصیتهای هیستریونیک صرفاً به معنای جنسی نیست، بلکه ابزاری برای کسب توجه تلقی میشود. این افراد اغلب بهصورت ناخودآگاه از جذابیت ظاهری و رفتاری خود برای نفوذ به دیگران استفاده میکنند.
اعتماد به نفس این افراد بهشدت وابسته به واکنش دیگران است. هرگونه بیتوجهی، انتقاد یا طرد میتواند آسیب جدی به عزتنفس آنها وارد کند.
شخصیتهای هیستریونیک بهشدت تحت تأثیر افراد و موقعیتهای اطراف قرار دارند. به همین دلیل، دیدگاهها و تصمیمگیریهای آنها اغلب ناپایدار و وابسته به نظر دیگران است.
سبک ارتباطی این افراد اغلب پرشور، پر از توصیفهای کلیشهای و فاقد عمق واقعی است. آنها بیشتر برای اثرگذاری حرف میزنند، نه انتقال اطلاعات دقیق.
افراد مبتلا به این اختلال اغلب روابطی پرتنش، سطحی و کوتاهمدت دارند. آنها تمایل دارند صمیمیتهای ناگهانی شکل دهند، اما بهسرعت از تعهد و تداوم رابطه فراری میشوند.
علت دقیق این اختلال هنوز بهطور کامل مشخص نیست، اما ترکیبی از عوامل ژنتیکی، تربیتی و محیطی در بروز آن نقش دارند:
درمان این اختلال معمولاً با رواندرمانی بلندمدت صورت میگیرد. رویکردهای مناسب شامل موارد زیر است:
شخصیتهای هیستریونیک با رفتارهای نمایشی، هیجانات سطحی و نیاز شدید به جلب توجه، چالشهایی را در تعاملات فردی و اجتماعی خود تجربه میکنند. شناسایی بهموقع این ویژگیها، درک صحیح از نیازهای درونی آنها و ارائه حمایت درمانی مناسب میتواند به بهبود کیفیت زندگی این افراد و کاهش آسیبهای بینفردی کمک کند.
اولین دیدگاه را شما بنویسید